Mevzuat.com

4 Temmuz 2006 SALI

Resmî Gazete

Sayı : 26218

GENELGE

Başbakanlıktan:

KONU:Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler.

GENELGE

2006/17

Kadın ve çocuklara yönelik şiddet insanlığın gündemindeki yerini korumaktadır. Bu tür şiddetin en acımasız biçimi kamuoyunda "töre cinayeti" olarak tanımlanan kadına yönelik öldürme olaylarıdır. Kadın ve çocuklara yönelik şiddetin ülkemizde de devam ediyor olması yeni ve acil önlemlerin alınmasını gerekli kılmaktadır. Ekonomik kalkınma ve gelişme ile birlikte eğitim ve kültür düzeyinin yükselmesiyle giderek ortadan kalkacak olan bu sorunların çözümü için kamu kurum ve kuruluşları ile birlikte sivil toplum örgütleri ve vatandaşlarımıza büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir.

Nitekim Türkiye Büyük Millet Meclisi de sosyal bir yara olan bu olguyla ilgilenme ihtiyacı hissetmiş, 28/6/2005 tarihli ve 853 sayılı kararıyla bir araştırma komisyonu teşkil etmiştir. Bu komisyon çalışmalarını tamamlayarak kadın ve çocuklara yönelik şiddetin sebepleri ile alınabilecek önlemleri belirleyen kapsamlı bir rapor hazırlamıştır.

Mezkûr komisyon çalışmaları sonucunda hazırlanan ve Hükümetimizce de benimsenen bu konuda alınacak önlemlere ilişkin öneriler ve bundan sorumlu kuruluşlar ekli listelerde belirtilmiştir. Bu önerilerle ilgili olarak başlatılacak çalışmalarda koordinasyon görevi çocuğa yönelik şiddet konusunda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, kadına yönelik şiddet ve töre/namus cinayetleri konusunda ise Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilecektir.

Sorumlu kuruluşların ve bu kuruluşlarla işbirliği içerisinde hareket etmesi gereken kurumların ayrıayrıbelirtildiği önlemlere ilişkin çalışmalar, koordinatör olarak belirlenen Genel Müdürlüklerle işbirliği içerisinde derhal başlatılacaktır. Sorumlu kurumlar tarafından görev alanına giren konularda hazırlanacak ayrıntılı faaliyet raporlar üçer aylık dönemlerle ilgili koordinatör kuruma gönderilecektir.

Bilgilerini ve gereğini önemle rica ederim.

RecepTayyipERDOĞAN

Başbakan

A. ÇOCUĞA YÖNELİK ŞİDDET KONUSUNDAKİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN YAŞAMA GEÇİRİLMESİNDEKOORDİNELİ ÇALIŞMASI GEREKEN KURUMLAR.

ÖNERİLER

SORUMLU KURUM

İŞBİRLİĞİYAPILACAK

KURUM/ KURULUŞ

KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER

1.Sağlık görevlileri, yargı mensupları,öğretmenler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar,çocuk gelişimi uzmanları, kolluk kuvvetleri ve diğer meslek gruplarının hizmet içi eğitim programlarında çocuklara karşı şiddete yaklaşımkonusu yer almalıdır.

Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli EğitimBakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Üniversiteler

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü, Üniversiteler

2. Emniyet ve jandarma birimlerinde daha fazla kadın memurun görevlendirilmesi ve bumemurların kadına ve çocuğa yönelik şiddetkonusunda özel eğitim almış olması sağlanmalıdır.

İçişleri Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Üniversite Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezleri

3. Emniyet ve jandarma birimlerinde, çocuğa yönelik şiddet olgularının doğru tanımlanarakdeğerlendirmesini sağlayacak eğitim çalışmalarıyapılmalıdır.

İçişleri Bakanlığı

Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, SosyalHizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Üniversiteler

4. Diyanet İşleri Başkanlığı, çocuğa yönelik şiddet konusunda; toplumu bilinçlendirmek üzere hutbeve vaazlar vermeli, yazılı ve görsel yayınlaryapmalı ve çeşitli etkinlikler düzenlemelidir.

Diyanet İşleri Başkanlığı

Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, SosyalHizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü, Üniversiteler

5. Mülki idare amirlikleri ve yerel yönetimlerce,çocuğa yönelik şiddetle ilgili broşürler ve diğertanıtıcı materyaller hazırlanarak, halka açıkalanlarda ve kamu hizmet birimlerinde dağıtımısağlanmalıdır.

Valilikler, Belediyeler

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar GenelMüdürlüğü, Üniversiteler

6.Kent yapılanmasında sadece okul çocuklarınındeğil, değişik yaş gruplarındaki gençlerin de çeşitlifaaliyetlerde bulunabileceği sosyal tesislerkurulmalı, var olanlar aktif hale getirilmelidir.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Valilikler, Belediyeler

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar GenelMüdürlüğü, Üniversiteler,İlgili Meslek örgütleri ve İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

KURUMSAL HİZMETLER

1. Devlet, çocuklara yönelik her türlü şiddet eylemini ortadan kaldıracak önlemlerin bir devlet politikası olarak uygulanmasını sağlamalıdır. Bu alana yönelik bir bütçe oluşturulmalı, söz konusu bütçenin etki ve sonuçlan görünür kılınmalıdır.

TBMM, Başbakanlık ve diğerİlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

2. Çocuğa yönelik şiddetin önlenebilmesi içinsorunun temeline inilerek, ekonomik, yasal,kurumsal, eğitsel ve kültürel alanlara yönelik olarak eş zamanlı, paralel düzenlemeler yapılmalıdır.

Başbakanlık ve diğer ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlar.

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler, Üniversiteler, İlgili Meslek örgütleri ve İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

3. Çocuğa yönelik şiddete karşı alınacak önlemler ulusal plan çerçevesinde ve kapsamlı olarakbelirlenmelidir. Söz konusu plan hazırlanırken,toplumsal cinsiyet bakış açısına sahip olması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

4. Toplumsal cinsiyete duyarlı politikaların anaplan ve programlara entegrasyonu, sektörler vedisiplinler arası işbirliğinin sağlanması, programların ve sonuçların izlenme ve değerlendirilmesi için gerekli mekanizmalarınoluşturulması, mevcut mekanizmaların işler halegelmesi sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları,Yerel Yönetimler, ÜniversiteKadın Sorunları Araştırmave Uygulama Merkezleri,İlgili Meslek Örgütleri veİlgili Sivil Toplum Kuruluşları

5. Ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmi kuruluşlarıkapsayacak "2006-2010 Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Eylem Planı" hazırlanmalı ve uygulamaları takip edilmelidir.

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

İlgili Tüm Kurum ve Kuruluşlar, YerelYönetimler, Üniversiteler,İlgili Meslek örgütleri ve İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

6. SHÇEK bünyesinde hizmet veren "183 Aile, Çocuk, Kadın ve Sosyal Hizmet ve Özürlü ÇağrıMerkezi"nin daha işlevsel kılınması ve bunun için gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel Sektöre Ait Sağlık Kuruluşları, Barolar

7. Ülke genelinde 24 saat hizmet verecek ücretsiz"ALO ŞİDDET HATTI" oluşturulmalıdır. Buhatlarda şiddet konusunda eğitim almış personelingörev yapması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve Özel sektöre ait Sağlık Kuruluşları, Barolar

8. Ülkemizde aile içinde şiddete uğramış (fiziksel, ruhsal, cinsel) çocuklara yönelik hizmetlerinsunulabileceği kurumlar ve acil yardım hatları henüz tam olarak kurumsallaştırılamamıştır. Bu nedenle bu alanlarda kurumsallaşma ivediliklesağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, AdaletBakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve Özel Sektöre ait Sağlık Kuruluşları, Barolar

9. Çocuğa yönelik şiddet konusunda ulusal bir veri tabanı bulunmamaktadır. Eldeki veriler de çokyetersizdir. Bu nedenle bu konularla ilgiliBakanlıkların veri toplaması ve toplumun kullanımına açık veri tabanları oluşturması sağlanmalıdır. Tarama sonuçlarının sağlıklıolabilmesi için, toplanmak istenen istatistiğe yönelik soru setleri hazırlanmalı ve sonuçların tekelden (Türkiye İstatistik Kurumu) toplanarakdeğerlendirilmesi gerekmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları (İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Aile veSosyal Araştırmalar GenelMüdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Üniversiteler v.b.)

10. Çocuk ıslahevlerinin amacına uygun çalışmasını engelleyen eksikliklerin giderilmesi, daha etkin hizmet verebilmesi için denetimlerin yapılması sağlanmalı ve çocukların yetişkinlere özgü tutukevlerinde tutulmamaları için gerekli alt yapı oluşturulmalıdır.

Adalet Bakanlığı

İlgili Kamu Kurum veKuruluşlar, İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

EĞİTİM

1. Zorunlu eğitim 11 (on bir) yıla çıkarılmalıdır.Söz konusu zorunlu eğitimden ülke genelinde tüm çocukların yararlanması için gerekli tüm tedbirler alınarak, bu konuda denetimlerin yapılmasısağlanmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Valilikler, Yerel Yönetimler, İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

2. İlköğretimin zorunlu olması nedeniyle, buzorunluluğun ihlali durumunda ilgililer hakkındayasal prosedür titizlikle işletilmelidir. Gerek bu konuda gerekse ekonomik yönden istismar edilen çocukların takibi ve gerekli önlemlerin alınmasıkonusunda ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile yerelyönetimler koordineli olarak çalışmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Valilikler, Yerel Yönetimler, İlgili Sivil Toplum Kuruluşları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

3. Kız çocuklarının eğitimlerini tamamlamaları büyük önem taşımaktadır. Özellikle kızçocuklarının okullaşma oranlarının artırılmasınayönelik olarak yapılan kampanyaların sürekliliği sağlanarak, sonuçlarının izlenmesine önem verilmeli ve kızların kesintisiz olaraköğrenimlerine devam etmelerini sağlayıcı önlemleralınmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Valilikler, Yerel Yönetimler, İlgili SivilToplum Kuruluşları, Medya

4. Özellikle ekonomik yönden geri, gelenekseldeğerlerin hakim olduğu kırsal bölgelerde kızçocuklarının eğitime katılmaların sağlamaya yönelik olarak yatılı kız bölge okullarının (ilköğretim ve ortaöğretim) açılması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Valilikler, Yerel Yönetimler, Özel Sektör Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları

5. Geçici tarım işçisi olan ailelerin çocuklarınınilköğretim eğitimi almaları ve eğitimlerinitamamlamaları sağlanmalıdır. Bu yönde mobil eğitim ve benzeri projeler geliştirilmelidir. Yerelyöneticiler bu konuyu takip etmeli ve uygulanmasını sağlamalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Valilikler, Yerel Yönetimler, Sivil Toplum Kuruluşları

6. Eğitim materyallerinde kadın ve erkek eşitliğini yok sayan,görmezden gelenyada zedeleyen anlayışları ortadan kaldıran öğelerinden ayıklanması gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü

7. İlköğretimden başlayarak eğitimin her aşamasında (örgün ve yaygın eğitim de dahil olmaküzere) şiddet ve toplumsal cinsiyet duyarlılığı konularını içeren ve çocuklara kendi bedenlerinitanımayı öğreten eğitim programlan hazırlanarakuygulamaya konulmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Sağlık Bakanlığı, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü,Üniversiteler

8. Okul yönetimleri, sınıf öğretmenlerinin ve rehber öğretmenlerin çocuğa yönelik şiddetin tanınması ve yetkili makamlara bildirilmesi konusunda duyarlılıkları artırılmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Sağlık Bakanlığı, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, Üniversiteler

9. Çocuğa yönelik şiddetle ilgili yasaların veÇocuk Hakları Sözleşmesinin okullarda öğretilmesi ve okullardaki şiddeti ortadan kaldırmak için çokyönlü bir kampanya başlatılması ve bu kampanyanın toplumsal seferberliğe dönüştürülmesi gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

İlgili tüm kamu kurum ve kuruluşları, Görsel-İşitselMedya Kuruluşları (Ulusal,Bölgesel ve Yerel), Sivil Toplum Kuruluşları

10. Ailelere çocuk eğitimi ve çocuk yetiştirmeyöntemlerin verildiği "Ana-Baba Okulları"programları yaygınlaştırılarak kurumsal alt yapıoluşturulmalıdır.

Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü

Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Sivil ToplumKuruluşları, Üniversiteler,Yerel Yönetimler

11. Ülkemizde tecavüz veensestgibi konularciddi sorunlar arasında yer almasına rağmen hâlâbunların tabu sayılmasıyla mücadele edilerek,cinsel şiddet türleri, nedenleri, önleme yolları konusunda halkın bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü,Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu Genel

Müdürlüğü

İlgili tüm kamu kurum vekuruluşları, Görsel-İşitselMedya Kuruluşları (Ulusal,Bölgesel ve Yerel), Sivil Toplum Kuruluşları, Üniversiteler

12. Çocuğa yönelik şiddet konusunda anne babalarve bakım veren kişilerin çocuğa yaklaşım ve çocukterbiyesi alanlarında zihniyet dönüşümünüsağlayacak eğitim programlarına öncelikle yer verilmelidir.

Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü

Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü,Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Sivil ToplumKuruluşları, Üniversiteler,Yerel Yönetimler

13. Çocuğa yönelik şiddet konusunda zararlıgelenek ve görenekler tespit edilerek ayıklanmalıve kişilerin söz konusu davranış şekillerini değiştirmelerini sağlayıcı eğitim programları hazırlanmalıdır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı

İlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları, Üniversiteler,Sivil Toplum Kuruluşları

14. Çocuğa yönelik şiddetle ilgili bilgilendirici spot eğitim filmlerinin görsel medyada sık aralıklarla gösterilmesi sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

Görsel-İşitsel Medya Kuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

SAĞLIK

1. Sağlıkla ilgili yüksek öğrenim kurumlarında mezuniyet öncesi eğitim programlarına çocuğayönelik şiddeti tanıma, gerekli müdahaleleri yapabilme ve şiddet gören çocuğu korumakamacıyla gerekli mekanizmaları çalıştırabilmekonularında dersler konulmalıdır.

Üniversitelerarası Eğitim Komisyonu, ÜniversitelerinEğitim Müfredat Komisyonları

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü

2. Sağlık kuruluşlarına başvuran şiddet mağduru çocuklara sunulacak koruyucu ve tedavi edicisağlık hizmetleri planlanırken, tüm sağlıkkurumlarında hizmet sunucu olan hekim ve hemşire gibi sağlık çalışanlarının yanı sıra çocuğayönelik şiddeti tanıma, tespit etme ve bildirim konusunda eğitilmiş sosyal hizmet uzmanı vepsikologların yer alacağı bir modelin oluşturulmasısağlanmalıdır.

Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel Sektöre Ait Sağlık Kuruluşları

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları

HUKUK

1. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa ilişkin altyapıların ivedilikle oluşturulması yönündeki

çalışmalar hızlandırılmalıdır.

Adalet Bakanlığı

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları,

2.CMK'nun"tanıkların dinlenmesi" başlıklı 52 inci maddesinin (3). fıkrasında çocuk mağdurlarıntanık olarak dinlenmeleri sırasındaki görüntü veseslerin kayda alınmasının zorunlu olduğuna dairhükmün, "5320 sayılı Ceza MuhakemesiKanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli HakkındaKanunun 12 inci maddesinin ikinci fıkrası" uyarınca, bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinin 1Temmuz 2006 tarihinde yürürlüğe gireceğiyönündeki düzenleme gözetilerek anılan yasal düzenlemenin bir an önce hayata geçirilmesi için alt yapının ivedilikle oluşturulması gerekmektedir.

Adalet Bakanlığı

İçişleri Bakanlığı

3. Şiddet ve özellikleensestfaillerininrehabilitasyona tabi tutulmalarının yasal bir zorunluluk haline getirilmesi ve masrafların faillertarafından karşılanması yönünde yasal düzenlemelere gidilmelidir.

Adalet Bakanlığı

Sağlık Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Barolar

4. Hak arama sürecindeki yasal prosedür mağdurlarlehine basitleştirilmeli, sağlıkla ilgili kayıtlar başta olmak üzere gerekli belge ve kayıtların ücretsiz hazırlanması sağlanmalı ve bunun için gerekliyasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Adalet Bakanlığı, SağlıkBakanlığı

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları

5. Çocuğun beden muayenesinde, çocuğun"aydınlatılmış onamının" alınması yönünde yasaldüzenlemeler yapılmalıdır.

Adalet Bakanlığı

ilgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

B. KADINA YÖNELİK ŞİDDET KONUSUNDAKİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN YAŞAMA GEÇİRİLMESİNDEKOORDİNELİ ÇALIŞMASI GEREKEN KURUMLAR.

ÖNERİLER

SORUMLU KURUM

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK

KURUM/KURULUŞ

KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER

1. Devlet, kadın ve erkek arasındaki ekonomik eşitsizliğin ortadankaldırılması için gerekli tedbirleri almalıdır.

Çalışma ve SosyalGüvenlik Bakanlığı

ilgili Tüm Kurum ve Kuruluşlar, Özel Sektör,

Üniversiteler

2. İşe alınmada eşitliği sağlayıcı önlemler alınmalı, işyerinde cinsiyete dayalı ayrımcılığın olmaması için işverenlerin ve yöneticilerin gerekirse pozitif ayrımcılık yapmalarıgerekmektedir.

Çalışma ve SosyalGüvenlik Bakanlığı

İlgili Tüm Kurum veKuruluşlar, Özel Sektör

3. Kadınların istihdam olanakları ve iş kurmak için gereksinimduydukları kredi almalarını kolaylaştıracak düzenlemeleryapılmalıdır.

Çalışma ve SosyalGüvenlikBakanlığı, Kamuve Özel Sektör Bankaları

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Sivil Toplum Kuruluşları

4.4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun tanıtımıyönünde çok yönlü çalışmalar yapılmalıdır.

Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü,Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü,Sosyal Hizmetlerve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kurum veKuruluşlar, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

5. Evlilik öncesi çiftlerin yardım almaları konusunda "Evlilik veEvlilik Danışmanlığı" hizmetlerinin kurumsallaşması veyaygınlaştırılması gerekmektedir.

Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü, YerelYönetimler

İlgili Tüm Kurum veKuruluşlar, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

6.Kadın-erkek eşitliğini önemseyen, kadın haklarının gelişmesi konusunda destek veren erkek gruplarının sayısının artırılmasıkonusunda gerekli önlemler alınmalıdır.

Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü,Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

Sivil Toplum Kuruluşları

7. Eğitimini yanda bırakmış kadınların eğitimlerinitamamlayabilmeleri ve aktif olarak iş yaşamına katılmaları için ihtiyaç duydukları destek hizmetleri (yuva, kreş, gündüz bakımevigibi) sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetlerve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

Milli Eğitim Bakanlığı, Yerel Yönetimler, SivilToplum Kuruluşları, Özel Sektör

8. Aile Mahkemeleri ve Çocuk Mahkemelerinde görev yapacakyargı mensuplarının, pedagogların, sosyal hizmet uzmanlarının,psikologlarıntoplumsal cinsiyet bakış açısı eğitimi almasıve4787 s. Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve YargılamaUsullerine Dair Kanunu uyarınca bu mahkemelerde görev alacak

pedagogların, sosyal hizmet uzmanlarının, psikologların kadrolarına atanmaları en kısa sürede yapılmalıdır.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Üniversiteler

9.Belediyelerin ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın Halk EğitimMerkezleri ile SHÇEK' in Toplum Merkezleri'nde kadın çalışmaları yapılmalıdır. Sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğisağlanarak söz konusu merkezlerde okur-yazarlık, kadının insanhakları, toplumsal cinsiyet rolleri, özgüven gibi kadına yönelikgüçlendirici çalışmalar yapılmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı, YerelYönetimler, SosyalHizmetler veÇocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, SivilToplum Kuruluşları

10. Kadına yönelik şiddetle ilgili spot filmler üretilmeli, ulusal, bölgesel ve yerel medyada ulusal bir kampanya çerçevesindegösterilmesi sağlanmalıdır.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

Görsel-İşitsel MedyaKuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

11. Kadına yönelik şiddettin önlenmesine ilişkin mülki idare amirlikleri ve yerel yönetimlerce broşürler hazırlanmalı,hazırlanacak bu broşürlerin, halka açık alanlarda ve kamu hizmetbirimlerinde dağıtımı sağlanmalıdır.

Valilikler, YerelYönetimler

Sağlık Bakanlığı, MilliEğitim Bakanlığı,Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler, SivilToplum Kuruluşları,

12. Diyanet İşleri Başkanlığı, kadına yönelik şiddetin önlenmesikonusunda; toplumu bilinçlendirmek üzere hutbe ve vaazlarvermeli, yazılı ve görsel yayınlar yapmalı ve çeşitli etkinlikler düzenlemelidir.

Diyanet İşleri Başkanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Görsel-İşitsel Medya Kuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

13. Bütün kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplumkuruluşlarında kadına yönelik şiddet konusunda duyarlığı vesorumluluğu artırıcı bir kampanya düzenlenmeli bu alandayapılmış olumlu girişimlerin duyurulması sağlanmalıdır.

Özel Sektör Kuruluşları, Sendikalar

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

14. Kent planlamasında, sokak ve parkların iyi aydınlatılması vekadınların acil telefon hatlarına kolay ulaşabilmesini sağlamakamacıyla telefon kulübelerinin sayılarının artırılması gibi kadınayönelik şiddetin önlenmesi konusunda gerekli hizmetlerinsunulması sağlanmalıdır.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,Yerel Yönetimler

Ulaştırma Bakanlığı,Özel Sektör

HİZMET KURUMLARI

1. TBMM bünyesinde "Kadın-Erkek Eşitliği Komisyonu" adı iledaimi bir komisyon oluşturulmalıdır.

TBMM

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

2. Şiddete uğrayan ve özellikle sığınma evlerindeki ihtiyacı olankadınları danışma merkezleri ile sığınaklara başvuran kadınları ekonomik olarak güçlendirmek, yeniden ev kurmalarını sağlamak amacıyla bir "Kadın Destek Fonu" oluşturulmalı ve kadınlarınuygun işlere yerleştirilmesi sağlanmalıdır.

Başbakanlık

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, ÖzelSektör, Sivil Toplum Kuruluşları

3. Avrupa Birliği bünyesinde yürütülmekte olan çocuklar, gençlerve kadınlara karşı şiddetin önlenmesine yönelik DAPHNEII (2004-2008) programını ülkemiz de imzalamalıdır.

Başbakanlık

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, YerelYönetimler, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

4. Kadın erkek eşitliğine aykırı politikalar, yasal düzenlemeler veuygulamalar kaldırılmalı, toplumda kadın ve erkek eşitliği sağlanıncaya kadar, kadınlara pozitif ayrımcılık yapılması bir devlet politikası olarak kabul edilmelidir.

Başbakanlık veDiğer İlgili TümKamu Kurum veKuruluşları

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

5. Yasa koyucuların, kadınları doğrudan ilgilendiren kanunlarınyapım sürecinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra,sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin kadın araştırma veuygulama merkezlerinin de görüş ve önerilerini alınmalıdır.

Başbakanlık ve Diğer İlgiliTümKamu Kurum veKuruluşları

6. Devlet kadınlara yönelik her türlü şiddet eyleminin önlenmesinibir devlet politikası olarak kabul etmelidir. Bu alana yönelik birbütçe oluşturularak, toplumsal cinsiyet rolleri açısından bütçelerinetki ve sonuçları görünür kılınarak, toplumsal cinsiyete dayalıbütçe analizleri yapılmalıdır.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

7.Kadının StatüsüGenel Müdürlüğükoordinatörlüğünde bir "Kadına Yönelik Şiddet İzlemeKomitesi" kurulmalıdır.

Kadının Statüsü

Genel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

8. Toplumsal cinsiyete duyarlı politikaların devletin bütün anaplan ve programlarının içine entegre edilmesi, ilgili kurum vekuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanması, programların vesonuçların izlenme ve değerlendirilmesi için gereklimekanizmaların oluşturulması ve var olan mekanizmaların işlerhale getirilmesi sağlanmalıdır.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

9. Kadına yönelik şiddete karşı alınacak önlemler bir ulusal plançerçevesinde yasal, kurumsal, eğitsel ve kültürel alanlara yönelik, kapsamlı olarak belirlenmelidir. Bu plan hazırlanırken toplumsalcinsiyet bakış açısına sahip bir plan olması sağlanmalıdır.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü,Devlet PlanlamaTeşkilatı

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

10. Ülke genelinde tüm kamu kurum ve kuruluşları, üniversitelerve özel sektör çalışanlarına yönelik "toplumsal cinsiyet eşitliği"eğitimi verilmesinin zorunlu hale getirilmesi sağlanmalıdır.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, YerelYönetimler,Üniversitelerin KadınSorunları Araştırma Merkezleri, Özel Sektör

11. Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı koordinasyonunda bütünkamu kurum ve kuruluşları, üniversiteleri, sivil toplumkuruluşlarını, özel sektör ve yerel yönetimleri de kapsayacak"2006-2010 Kadına Yönelik Şiddetin önlenmesi Eylem Planı" hazırlanmalı ve uygulamaları takip edilmelidir.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, YerelYönetimler,Üniversitelerin KadınSorunları Araştırma Merkezleri, SivilToplum Kuruluşları,Özel Sektör

12. Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde çalışmalar yapmakta olan tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversitelerin kadın çalışması yapan araştırma merkezleri veyerel yönetimler arasında koordinasyonun sağlanarak, ortak bir"hizmet ağı modeli" oluşturulmalıdır.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, YerelYönetimler,Üniversitelerin KadınSorunları Araştırma Merkezleri, Sivil Toplum Kuruluşları

13. SHÇEK bünyesinde hizmet veren "183 Aile, Çocuk, Kadın veSosyal Hizmet ve Özürlü Çağrı Merkezi"nin çalışmasındaki sorunların giderilmesi, daha işlevsel kılınması ve bunun içingerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetlerve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, AdaletBakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel Sektöre Ait SağlıkKuruluşları, Barolar

14. Ülke genelinde 24 saat hizmet verecek ücretsiz "ALOŞİDDET HATTI" oluşturulmalıdır. Bu hat da şiddet konusundaeğitim almış personelin görev yapması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, AdaletBakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Üniversite ve Özel Sektöre Ait Sağlık Kuruluşları, Barolar

15.4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun'un uygulanmasıaşamasında daha etkili bir sonuca ulaşmak için şiddet uygulayan bireylerin rehabilitasyona tabi tutulmaları konusunda gereklibütün yasal ve kurumsal alt yapı oluşturulmalıdır.

Sosyal Hizmetlerve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

Adalet Bakanlığı, SağlıkBakanlığı

16. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) içinbütçeden ayrılan pay artırılmalı, kadın sığınma evleri/kadınkonukevleri nitelik ve nicelik açısından Avrupa Birliğistandartlarına uygun hale getirilmeli ve hizmet sunacak personelinkadın bakış açısına sahip olması sağlanmalı, anılan merkezleringizlilik ilkesine uygun olarak hizmet vermeleri konusunda gerekliözen gösterilmelidir.

Sosyal Hizmetlerve Çocuk Esirgeme Kurumu, Devlet Planlama Teşkilatı,Yerel Yönetimler

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

17. Kadın sığınma/konuk evlerinin kuruluşu ve işletilmesi ile ilgili mevzuatın gözden geçirilerek Avrupa Birliği standartları doğrultusunda yeniden hazırlanması ve yerel yönetimlere kadınsığınma/konuk evi açma konusunda zorunluluk getirilmesi sağlanmalıdır. Açılan kadın sığınma/konuk evlerinin mevzuattabelirtilen standartlara uygunluğu düzenli olarak denetlenmelidir.

Sosyal Hizmetlerve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü

Yerel Yönetimler, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

18. Hak arama sürecindeki yasal prosedür mağdurlar lehinebasitleştirilmeli, sağlıkla ilgili kayıtlar başta olmak üzere gereklibelge ve kayıtların ücretsiz hazırlanması sağlanmalıdır. Bu sürecinher aşaması kadının özel hayatına saygılı, kadım koruyucuolmalıdır.

Adalet Bakanlığı,Sağlık Bakanlığı,

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları

19. Şiddet mağduru kadına emniyet birimlerinde uygulanacakprosedür ve atılacak adımlarla ilgili olarak genel broşürhazırlanmalıdır.

İçişleri Bakanlığı

Barolar, İlgili Sivil Toplum Kuruluşları

20. Sivil toplum kuruluşları tarafından kurulmuş ve kurulacak olan bağımsız kadın sığınma evi ve kadın danışma merkezleriniaçma ve işletme girişimleri yerel yönetimler ve İl özel idareleritarafından mali destek de dahil olmak üzere çok yönlü desteklenmelidir.

Valilikler, SosyalHizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, YerelYönetimler

Sivil Toplum Kuruluşları

21. Şiddet gördüğü için kadın sığınma/konuk evine yerleştirilenkadınların buradan çıktıktan sonra kendi ayakları üzerinde durmayı başarmalarını sağlamak ve desteklemek için kadınlaradevletin sahip olduğu kaynaklardan geçici konut tahsisiyapılmalıdır.

Yerel Yönetimler,Toplu Konut İdaresi

Sosyal Hizmetler veÇocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Sivil Toplum Kuruluşları

22. Kadına yönelik şiddet konusunda ulusal bir veri tabanı bulunmamaktadır. Mevcut veriler de sağlıklı ve yeterli değildir.Bu nedenle bu konularla ilgili Bakanlıkların sağlıklı verioluşturabilmeleri için toplanacak verilere yönelik standart soruformları hazırlanmalı ve sonuçları tek elde (Türkiye İstatistikKurumu) toplanarak ulusal veri tabanı oluşturulmalıdır.

Türkiye İstatistikKurumu

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları, Üniversiteler, ÖzelSektör, Sivil ToplumKuruluşları

23. Kadına yönelik şiddetin neden ve sonuçları ile toplumsalmaliyetinin araştırılması ve şiddetin önlenmesine ilişkin projelerinüretilmesi ve gerçekleştirilmesi yönünde ilgili kuruluşlara destekverilmelidir.

Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü,Devlet PlanlamaTeşkilatı, Sosyal Hizmetler veÇocuk EsirgemeKurumu GenelMüdürlüğü, Aile veSosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü

Yerel Yönetimler, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

24. Ülke içinde politika, program geliştirmeyi teşvik edecekbilgilerin daha hızlı üretebilmesi için üniversitelerin KadınSorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezleri teşvik edilerek araştırma yapmaları ve yayınlamaları sağlanmalıdır.

Üniversiteler

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, YerelYönetimler, Sivil Toplum Kuruluşları

EĞİTİM

1. Kadına yönelik şiddet konusunda zararlı gelenek ve göreneklerin tespit edilerek buna yönelik tutum ve davranışbiçimlerini değiştirmelerini sağlayıcı eğitim programlan hazırlanmalıdır. Kadına yönelik aile içi şiddetin önlenmesineyönelik olarak başta erkekler olmak üzere ailenin tüm bireylerinineğitilmesi ve özellikle öfkenin kontrolü ve kişiler arasında sağlıklıiletişim becerileri konusunda yaygın eğitim programlarınınhazırlanmasında devletin gerekli çalışmaları yapmasıgerekmektedir.

Kültür ve TurizmBakanlığı, MilliEğitim bakanlığı,"Sağlık Bakanlığı,Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü,Aile ve SosyalAraştırmalar GenelMüdürlüğü

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları

2. Özellikle ekonomik yönden geri, geleneksel değerlerin hakimolduğu kırsal bölgelerde kız çocuklarının eğitime katılmalarınsağlamaya yönelik olarak kız yatılı ilköğretim ve ortaöğretim bölge okullarının açılması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

Sivil ToplumKuruluşları, Özel Sektör

3. Askerlik eğitiminde, camilerde, kahvehanelerde, çok sayıda erkek çalışan istihdam eden kuruluşlarda kadına yönelik şiddet konusunda erkeklere yönelik zihniyet dönüşümünü sağlayacakeğitim programları düzenlenmelidir.

Milli SavunmaBakanlığı,SosyalHiz-metler ve Çocuk EsirgemeKurumu Genel Müdürlüğü,Diyanet İşleri Başkanlığı,Valilikler.

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, SivilToplum Kuruluşları

4. Şiddete uğrayan kadınların başvurabilecekleri, rehberlik vedanışmanlık hizmeti alabilecekleri merkezlerin tanıtımı ile kadınlara yönelik bilinç yükseltme ve eğitim çalışmalarıkonusunda ulusal bir bilgilendirme kampanyası yürütülmelidir.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü,Valilikler, Diyanetİşleri Başkanlığı,Yerel Yönetimler

Sivil Toplum Kuruluşları, Görsel-İşitsel Medya Kuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

6. Sağlık görevlileri, yargı mensupları, kolluk kuvvetleri,öğretmenler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar, çocuk gelişimi uzmanları, ve diğer meslek gruplarının lisans ve hizmet içi eğitim programlarında kadına yönelik şiddet konusu yer almalıdır.

ÜniversitelerarasıEğitim Komisyonu,ÜniversitelerinEğitim MüfredatKomisyonları

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

SAĞLIK

1. Sağlık hizmeti sunan kurumlarda çalışan sağlık personelininkadına yönelik şiddeti tanıması, tespit etmesi, gereklimüdahaleleri yapabilmesi ve şiddete uğrayan kadınları uygunkuruluşlara yönlendirmeleri için gerekli alt yapının oluşturulmasıve sağlık çalışanlarının mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimprogramlarında kadına yönelik şiddet konusuna yer verilmelidir.

Sağlık Bakanlığı,ÜniversitelerarasıEğitim Komisyonu,ÜniversitelerinEğitim MüfredatKomisyonları, Üniversite ve ÖzelSektöre Ait SağlıkKuruluşları

İlgili Tüm KamuKurum ve Kuruluşları

2. Tüm sağlık kuruluşlarında şiddet mağduru kadınlara yöneliközel birimlerin oluşturulması zorunlu hale getirilmelidir. Bu birimlerde hekim ve hemşire gibi sağlık çalışanlarının yanı sırakadına yönelik şiddet konusuna duyarlı sosyal hizmet uzmanı vepsikologların çalışması sağlanmalıdır. Bu birimde çalışanların kadına yönelik şiddeti tanıma, ve şiddet gören kadına yönelik hizmet veren mekanizmaları harekete geçirebilmek için gereklibildirimi yapmaları sağlanmalıdır.

Sağlık Bakanlığı,Üniversite ve özelSektöre Ait SağlıkKuruluşları

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları

3. Aile planlaması hizmetleri başta olmak üzere bütün üremesağlığı hizmetlerinin özellikle birinci basamak sağlıkkuruluşlarında kadınlar için ücretsiz, ulaşılabilir ve kaliteli birşekilde verilmesi sağlanmalıdır.

Sağlık Bakanlığı

HUKUK

1."Çerçeve Eşitlik Yasası"nın ivedilikle çıkarılmasıgerekmektedir.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve ilgiliTüm Kamu Kurum veKuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları

2. Anayasamızın"Kanun önünde eşitlik"başlıklı10. maddesinegöre; "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç,din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanunönünde eşittir.

(Ek fıkra:7/5/2004-5170/l.md;Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir.Devlet, bu eşitliğin yaşama geçirilmesini sağlamakla yükümlüdür..hükmünün gereği olarak devlet bu amir hükmü hayata geçirecekbaşta yasal düzenlemeler olmak üzere gerekli her türlü tedbirialmalıdır.

Adalet Bakanlığı

İlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları

3. Yürürlükteki mevzuatımızdaki kadın-erkek eşitliğini zedeleyendüzenlemelerin ayıklanması yönünde gerekli çalışmalarınyapılması gerekmektedir.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve İlgiliTüm Kamu Kurum veKuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları

4. 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun'un 1. maddesindegeçen "kusurlu eş" ibaresinin "şiddet uygulayan birey" şeklinde düzeltilmesi; hakimin anılan yasa kapsamında hükmedebileceği tedbirlere ilişkin olarak yasanın 1. maddesinin (f) bendinde geçen"ortak konut" ibaresinin yanına "veya şiddete maruz kalan bireyin işyerine gelmemesi"ibaresinin de eklenmesinin, ayrıca4320 sayılı Kanunun korunma kapsamına mahkemece ayrılıkkararı verilen veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı olan eşlerdenbirinin veya çocuklarının da dahil edilmesinin ve mahkemeninvermiş olduğu tedbir hükmünün infazına ilişkin icra işlemlerinin de harçtan muaf tutulması yönünde yasal düzenleme yapılmasınınuygun olacağı düşünülmektedir.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve İlgiliTüm Kamu Kurum veKuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları

5. Mevcut yasalarımızda halen kadın bedenini kontrol altındatutmayı amaçlayan, kadının insan haklarının ihlaline neden olanhukuki düzenlemeler ivedilikle yapılmalıdır.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve İlgiliTüm Kamu Kurum veKuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları

6. Siyasi Partiler Yasasında kadınların siyasete katılımınıdestekleyen düzenlemeler yapılmalıdır.

Adalet Bakanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, Siyasi Partiler, Üniversiteler veİlgili Tüm Kamu Kurumve Kuruluşları ile SivilToplum Kuruluşları

7. "Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Ayni ve Nakdi Yardım Yönetmeliğinde "sivil toplum kuruluşları tarafından açılmış olan sığınma evlerinde kalankadınlara kaldıkları süre içinde ayni ve maddi yardım konusundagerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

Sosyal Hizmetler veÇocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

C. TÖRE/NAMUS CİNAYETLERİ KONUSUNDAKİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN YAŞAMA GEÇİRİLMESİNDE KOORDİNELİ ÇALIŞMASI GEREKEN KURUMLAR

ÖNERİLER

SORUMLU KURUM

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK

KURUM/ KURULUŞ

KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER

1.Sistematik bir zihniyet dönüşümü için derskitaplarında, günlük konuşmalarda, görsel veyazılı basında, sinema filmlerinde hattaakademik çalışmalarda, vaaz ve hutbelerdekullanılan geleneksel cinsiyet rol vekalıplarını erkek egemen zihniyetin hakimolduğu toplumsal yapının yarattığıolumsuzlukları vurgulayan bir söylemgeliştirilmelidir.

Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür1 ve Turizm Bakanlığı, Türk Dil. Kurumu, Radyo ve TelevizyonÜst Kurulu, Yüksek ÖğrenimKurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve SosyalAraştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve İlgili Tüm KamuKurum ve Kuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları, Görsel-İşitsel Medya Kuruluşları(Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

2. Diyanet İşleri Başkanlığı, töre/namuscinayetlerinin önlenmesi konusunda; toplumubilinçlendirmek üzere hutbe ve vaazlarvermeli, yazılı ve görsel yayınlar yapmalı veçeşitli etkinlikler düzenlemelidir. Bu etkinliklerinde Diyanet İşleri Başkanlığıgeleneksel cinsiyet rol ve kalıplarını, ataerkil yapının yarattığı olumsuzlukları vurgulayan ahlaki söyleme sahip bir dil kullanmalıdır.

Diyanet İşleri Başkanlığı

Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve ÇocukEsirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

3. Töre/namus cinayetleri konusunda Devlet,sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerortak kampanyalar düzenlemelidir. Bu kampanyalarda kadınların yanı sıra erkeklerinde şiddete karşı bilinç yükseltici eğitim almaları sağlanmalıdır. Erkek ve kadınların alternatif davranış biçimleri geliştirmelerinedestek veren programlar oluşturulmalı,kendini ifade yollarını bulmak ve iletişimkurma olanaklarını artırmak için sorun çözmetekniklerini anlatan programlar geliştirilmelidir.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, Üniversitelerve îlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Sivil ToplumKuruluşları, Görsel-İşitselMedya Kuruluşları (Ulusal,Bölgesel ve Yerel)

4. Töre/namus cinayetlerinin önlenmesine yönelik bilgilendirici spot filmlerin üretilerek, görsel medyada sık aralıklarla gösterilmesisağlanmalıdır.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü

Üniversiteler ve İlgili Tüm KamuKurum ve Kuruluşları ile SivilToplum Kuruluşları, Televizyon Kuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

KURUMSAL HİZMETLER

1. Töre ve namus konusunda toplumdayerleşik ön kabullerin veya gelenekselanlayışın tersine çevrilmesi sağlanmalıdır.

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları

Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları, Görsel-işitsel MedyaKuruluşları (Ulusal, Bölgesel ve Yerel)

2. Devletin yasalardan ve uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerdoğrultusunda gerekli düzenlemeleri yapması, yasalardaki anlayış değişikliğinin uygulamayayansıtılabilmesi için gerekli mesleki eğitimçalışmalarının yapılması ve yasaların sıfır toleransla uygulanması sağlanmalıdır.

Adalet Bakanlığı, KadınınStatüsü Genel Müdürlüğü,Aile ve Sosyal AraştırmalarGenel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk EsirgemeKurumu GenelMüdürlüğü,Üniversiteler

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları, Görsel-İşitselMedya Kuruluşları (Ulusal,Bölgesel ve Yerel)

3. Ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmikuruluşları kapsayacak "2006-2010 Töre/ Namus Cinayetlerinin önlenmesine YönelikEylem Planı" hazırlanmalı ve uygulamalarıtakip edilmelidir.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları, Yerel Yönetimler,Üniversitelerin Kadın SorunlarıAraştırma Merkezleri, SivilToplum Kuruluşları

4. Ülke genelinde 24 saat hizmet verecekücretsiz "ALO ŞİDDET HATTI" oluşturulmalıdır. Bu hatlarda şiddetkonusunda eğitim almış personelin görevyapması sağlanmalıdır.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü

İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel Sektöre AitSağlık Kuruluşları, Barolar

5. Töre/namus cinayetlerinin önlenmesine yönelik olarak yerel düzeyde Valilik,Emniyet, Jandarma, Belediye, Müftülük,Üniversite, sivil toplum kuruluşlarınıntemsilcilerinin katılımıyla komiteler oluşturulmalıdır.

Valilikler

İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, Belediyeler, Müftülük,Üniversiteler, Sivil ToplumKuruluşları

6. Töre/namus cinayetleri konusunda ulusal düzeyde veriler bulunmamaktadır. Mevcutveriler de sağlıklı ve yeterli değildir. Bunedenle bu konularla ilgili Bakanlıkların sağlıklı veri oluşturabilmeleri için toplanacakverilere yönelik standart soru formlarıhazırlanarak sonuçları tek elde (Türkiye İstatistik Kurumu) toplanmalı ve kadınayönelik şiddet konusunda oluşturulacak veriler ulusal veri tabanına entegre edilmelidir.

Türkiye İstatistik Kurumu

İlgili Tüm Kamu Kurum veKuruluşları, Yerel Yönetimler,Üniversitelerin Kadın SorunlarıAraştırma Merkezleri, SivilToplum Kuruluşları

7. Töre/namus cinayetlerinin nedenlerine,sonuçlarına, maliyetine ve önlemeyöntemlerine ilişkin projelerin üretilmesi ve gerçekleştirilmesi yönünde ilgili kuruluşlaradestek verilmelidir.

Devlet PlanlamaTeşkilatı,Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü, SosyalHizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü,Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü

Yerel Yönetimler, Üniversiteler,Sivil Toplum Kuruluşları

8. Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliklerin giderilebilmesi için kadının her alanda güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçlaüniversitelerin Kadın Sorunları Araştırma veUygulama Merkezlerinin teşvik edilerek,araştırma yapmaları ve yayınlamalarısağlanmalıdır.

Üniversiteler

Devlet Planlama Teşkilatı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu GenelMüdürlüğü, Kadının StatüsüGenel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü

EĞİTİM

1. Özellikle ekonomik yönden geri,geleneksel değerlerin hakim olduğu kırsalbölgelerde kız çocuklarının eğitimekatılmaların sağlamaya yönelik olarak yatılıkız bölge okullarının (ilköğretim veortaöğretim) açılması ve yaygınlaştırılmasıgerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,Valilikler, Yerel Yönetimler,Özel Sektör Kuruluşları, SivilToplum Kuruluşları

D. MEDYA VE ŞİDDET KONUSUNDAKİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN YAŞAMA GEÇİRİLMESİNDE KOORDİNELİ ÇALIŞMASI GEREKEN KURUMLAR

ÖNERİLER

SORUMLU KURUM

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK

KURUM/ KURULUŞ

1. Ülkemizde mevcut medyahukukunun öncelikle 3986 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınlarınaİlişkin Kanunun ile bu Kanuna uygun olarakçıkarılan Yönetmeliklerin teknolojik gelişmelere uygun olarak güncelleştirilmesi "cinsiyet ayrımcılığı", "çocuk istismarı" ve "şiddet" içerikli yayınlara uygulanan müeyyidelerin caydırıcılıktan uzak kaldığıgöz önünde bulundurularak yaptırım gücününarttırılmasına ve güncelliklerini yitirmeden uygulanabilmelerine yönelik düzenlemelerin yapılması, uygulanabilir bir mevzuatın yaratılması,

TBMM, İlgili Devlet Bakanlığı RTÜK

İlgili Kurum ve Kuruluşlar,

2. Avrupa Birliği Müktesebatının üstlenilmesine ilişkin (24 Temmuz 2003 tarih ve 25178 Mükerrer sayılı Resmi Gazete) Türkiye Ulusal Programında Kültür ve Görsel İşitsel Politikanın öncelikler bölümünde de yer alan; küçüklerin ve insan onurunun korunmasında güçlü ve etkili bir seviyenin elde edilmesine yönelik ulusal çerçeveleri geliştirerek Avrupa görsel-işitsel ve bilgi hizmetleriendüstrisinin rekabet edebilirliğiningeliştirilmesi hakkındaki 24 Eylül1998 tarihli Konsey Tavsiye Kararı (31998H0560) Yeni medya hizmetlerinin gelişimi çerçevesinde öz-denetimin rolü hakkındaki 27 Eylül 1999 tarihli KonseySonuç Kararı (31999Y 1006(02) ilişkin olarakyayın kuruluşlarının kendi öz-denetim birimlerini kurarak bir an önce kamusal yayıncılığın gereği kendi sorumlu yayıncılık ilkelerini yerleştirmeleri,

Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları,(Kamu-Özel UlusalBölgesel ve Yerel), Yazılı Basın, Bilgi Hizmetleri ve Haber Ajansları

Avrupa Birliği Genel Sekreterliği İlgili Kurum ve Kuruluşlar

3. Yayın planlamasında, yayın genelakışı içinde,yayın içeriğinde, çocuk istismarı ile cinsiyet ayırımı, şiddet, pornografi, kadını küçültücü, incitici ve önyargılı yayınların yapılmaması için yayın kanallarının kendi "ETİK" değerlerini yerleştirmeleri ve yayınkimliğini öne çıkarmalarının sağlanması,

Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları,(Kamu-Özel UlusalBölgesel ve Yerel), Yazılı Basın, Bilgi Hizmetleri ve Haber Ajansları

İlgili Kurum ve Kuruluşlar

4. Özellikle radyonun yaygın gücü ve tüm ailenin birlikte olduğu, televizyon izlediğisaatlerde ve yayının genel akışında "Çocukprogramları" özellikle "REKLAMKUŞAKLARI"ndaçocuk istismarının önlenmesi,

Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları,(Kamu-Özel UlusalBölgesel ve Yerel), BilgiHizmetleri ve Haber Ajansları

İlgili Kurum ve Kuruluşlar

5. Tüm yayın kanallarında, yayın içeriği ve planlamasında; evde ve çalışan kadına yönelik hedef kitlesi belirlenen, kadının toplumsal dönüşümünü sağlayacak, bilgilendirici programların öne çıkarılarak çok sayıda izleyiciye, kadına ulaşması için izlenebilirliği yüksek zaman diliminin belirlenmesi, uygulanması,

Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları,(Kamu-Özel UlusalBölgesel ve Yerel), BilgiHizmetleri ve Haber Ajansları

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve SosyalAraştırmalar Genel Müdürlüğü, Üniversiteler Kadın Araştırma ve Uygulama Merkezleri, İlgili Sivil Toplum Kuruluşları,

6.Mevcut Yasa kapsamında, televizyonlardaRadyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafındanyayından kaldırılan programlar yerine şiddetekarşı duyarlılığı artırıcı, kaliteli ve olumlu mesajlar veren eğitici ikame programların oluşturulması konusunda çalışmalaryapılması,

RTÜK, Görsel Medya Kuruluşları, (Kamu-Özel Ulusal Bölgesel ve Yerel), Bilgi Hizmetleri

İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları

7. Başta program yapım ve yöneticileri olmak üzere televizyon programlarının üretiminin her aşamasında yer alan medya çalışanlarının "şiddete" ilişkin duyarlılıklarını arttırıcı"Toplumsal Cinsiyet Eşitliği"eğitimi almalarının sağlanması,

Yazılı ve Görsel MedyaKuruluşları;( Kamu ve Özel Ulusal, Bölgesel ve Yerel))Yayın Kuruluşları,

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

8. İzleyiciye medya karşısında"farkındalık"kazandırılması ve bilinçliizleyiciler (öncelikle ebeveynler)oluşturulması konusunda çalışmalaryapılması ve izleyiciye medya okuryazarlığının kazandırılması için eğitimprogramlarının düzenlenmesi,

RTÜK,Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları,(Kamu-Özel UlusalBölgesel ve Yerel), BilgiHizmetleri ve Haber Ajansları

İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları Sivil Toplum Örgütleri

9.Ülkemizde medyada kararmekanizmalarında cinsiyetçiliğin ortadankaldırılması ve eşitliğin sağlanması,

Yazılı ve Görsel-işitsel MedyaKuruluşları, (Kamu ve ÖzelUlusal, Bölgesel, Yerel YayınKuruluşları), Haber AjanslarıBasın Meslek Örgütleri

10. Medyanın kadın ve çocuğa yönelik"şiddetin" pekiştirilmesi ve ortadankaldırılmasına ilişkin etkisini araştıran vegünümüzde büyük eksiklik olanaraştırmaların yapılması

RTÜK,

Görsel-işitsel MedyaKuruluşları, (Kamu ve ÖzelUlusal, Bölgesel, Yerel YayınKuruluşları)

Üniversiteler,Sivil Toplum Kuruluşları,Kadının Statüsü GenelMüdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, TÜİK, TRT,

11. Sivil Toplum Kuruluşlarının"Medya İzleme Grupları"oluşturması ve medyanın günü gününe izlenmesi oto kontrolün sağlanması,

Basın Meslek örgütleri, Sivil Toplum örgütleri

İlgili kuruluşlar