Mevzuat.com

Tebliğ

Sağlık Bakanlığından:

Kan Merkezlerinde ve İstasyonlarında Görev

Yapacak Sağlık Personelinin Eğitimine ve

Sertifikalandırılmasına Dair Tebliğ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 -Bu Tebliğin amacı; kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında görev yapacak personelin eğitimi ve sertifikalandırılması ile bu personele eğitim verecek kan merkezlerinin tespitine ve taşıması gereken niteliklere ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2-Bu Tebliğ; kanbankacılığı ve transfüzyonu eğitimini verecek kan merkezlerinin eğitim faaliyetlerini, eğitimi verecek kişileri vebu merkezlerde eğitim verilecek kişileri kapsar.

Hukuki dayanak

Madde 3 -Bu Tebliğ, 23/6/1983 tarihli ve 2857 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu'na, 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesine ve Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 -Bu Tebliğde geçen;

a) Yönetmelik:25/11/1983 tarihli ve 18232 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliğini,

b) Eğitim merkezi:Bakanlıktarafındankan bankacılığı ve transfüzyonueğitimini vermek üzere yetkilendirilmiş A tipi kan merkezlerini,

c) Eğitimci:Eğitim merkezinde teorik ve uygulamalı eğitim programını kursiyerlere verecek Bakanlıkça görevlendirilmiş kişileri;

d) Eğitim programı:Eğitim merkezinde uygulanan teorikve uygulamalı eğitim programını,

e) Kursiyer:Eğitim merkezlerinde kan transfüzyonu eğitimi verilecek personeli,

f) Sertifika:Eğitim programı sonucunda yapılacak sınavda başarılı olan kursiyerlere verilen belgeyi,

g)Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonu:Kan bankacılığı ve transfüzyonu konusundaki eğitim ve uygulamaların belirlenmesi, izlenmesi, karşılaşılan sorunların çözüm yollarını belirlemek amacıyla ve bilimsel desteği sağlamak üzere Bakanlıkça oluşturulan komisyonu,

ifade eder.

Bu tebliğde geçen fakat bu maddede belirtilmeyen tanımlar bakımından, Yönetmeliğin 4 üncü maddesindeki tanımlar geçerlidir.

İKİNCİ BÖLÜM

Eğitim Merkezlerinin Nitelikleri, Tespiti ve Denetimi

Eğitim merkezlerinin nitelikleri

Madde 5 -Eğitim merkezleri, Yönetmelik uyarınca Bakanlık tarafından açılmasına izin verilen; Bakanlığa ait eğitim ve araştırma hastaneleri ile üniversitelerin tıp fakülteleri ve Türkiye Kızılay Derneği bünyesinde bulunan A tipi kan merkezlerinde açılabilir.

Yetkili eğitim merkezi

Madde 6 -Eğitim yetkisi verilecek kan merkezleri, bu Tebliğin 7 inci maddesindeki esaslar çerçevesindeBakanlıkça belirlenerek kan bankacılığı ve transfüzyonu eğitimi vermek üzere yetkilendirilir.

Eğitim merkezi olarak yetkilendirilmek için başvuru

Madde 7 -Bu Tebliğin 5 inci maddesinde öngörülen nitelikleri taşıyan kan merkezleri bulunan kurumlar, yıllık kan toplama ve kankomponentihazırlama kapasiteleri ile yapılanimmünohematolojikve mikrobiyolojik testlerin tür ve sayılarınıbelirten bilgi ve belgeler ile birlikte Bakanlığa başvurarak, eğitim merkezi olarak yetkilendirilmeyi talep ederler.

Yapılan başvurular, birinci fıkrada belirtilen kıstaslar göz önüne alınarak Bakanlıkça değerlendirilir ve Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonunun da görüşü alınarak ilgili kan merkezine eğitim yetkisi verilir.

Eğitim merkezlerinin denetimi

Madde 8 -Eğitim merkezleri, Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonu'nun tespit edeceği izleme ve değerlendirme komitesi tarafından, eğitim merkezinin fizikî yapısı, insan gücü ve teknik donanımının yeterliliği yönlerinden, yılda en az bir defa rutin olarak denetlenir. Yapılan denetimlerin sonuçları, bir rapor halinde Bakanlığa sunulur. Tespit edilen eksiklik ve usûlsüzlükler varsa giderilmesi hususu Bakanlık tarafından denetlenen eğitim merkezinin bağlı olduğu kuruma yazılı olarak bildirilir. Eksiklikler ve usûlsüzlüklerin 3 ay içerisinde giderilmemesi halinde ilgili eğitim merkezinin bu yetkisi Bakanlıkça kaldırılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim Programına İlişkin Genel Esaslar ve Eğitim Programının Kapsamı

Pratisyen hekim eğitim programına ilişkin genel esaslar

Madde 9 -Eğitim programı, teorik ve uygulama eğitim programı olmak üzere iki kısımda yürütülür. Sertifikalandırmaya esas eğitim programının toplam süresi altı aydır.

Pratisyen hekim eğitim programının kapsamı

Madde 10 -Eğitim programı, Ek-1'de belirtilen teorik ve Ek-2'de belirtilen pratik konuları

kapsar.

Hekim dışı sağlık personelinin eğitim programına ilişkin genel esaslar

Madde 11 -Eğitim programı, teorik ve uygulama eğitim programı olmak üzere iki kısımda yürütülür. Sertifikalandırmaya esas eğitim programının toplam süresi iki aydır.

Hekim dışı sağlık personelinin eğitim programının kapsamı

Madde 12 -Eğitim programı, Ek-3'de belirtilen teorik ve Ek-4'de belirtilen pratik konuları

kapsar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim Programına Başvuru ve Kabul

Eğitim programına başvuru

Madde 13-Sağlık kurum ve kuruluşlarında, üniversitelerin tıp fakültelerinde ve Türkiye Kızılay Derneği kan merkezlerinde görev yapan; pratisyen hekim, biyolog, kimyager ile en az iki yıllık yüksekokul veya fakülte mezunu; hemşire, sağlık memuru, ebe,laboratuvarteknisyeni unvanını haiz sağlık personeli, görev yaptıkları kurumlar aracılığıyla kan transfüzyonu eğitimine müracaat ederler.

Başvurunun değerlendirilmesi ve kabul

Madde 14 -Başvuru dilekçeleri ve ilgili kurumun uygunluk yazıları Bakanlıkça değerlendirilir ve talebin uygun bulunması halinde kursiyer adayı kursa başlatılır.

Eğitim programına devam zorunluluğu

Madde 15 -Eğitim programına kesintisiz devam edilmesi esastır. Sadece, mazeret veyahastalık izni sebebiyle eksik kalan süreler eğitim süresine eklenebilir. Kabul edilebilir bir mazeret dışında kursun başlamasını takip eden 24 saat içinde kursa başlamayan personelin kursiyerliği iptal edilir ve yerine bekleyen adaylar arasından yeni kursiyer belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kursiyerlerin Değerlendirilmesi ve Sertifikalandırma

Kursiyerlerin değerlendirilmesi

Madde 16 -Eğitim programına katılan kursiyerin başarılı sayılarak sertifikalandırılması için eğitim merkezinde yapılacak teorik sınavda 100 üzerinden en az 70 puan; uygulama sınavında ise, en az 60 puan alması gerekir.

Sertifikalandırma

Madde 17 -Kan transfüzyonu eğitimi gören her kursiyer için ayrı bir dosya düzenlenir. Teorik ve pratik sınavlar sonucunda başarılı olan kursiyerlerin eğitim çalışmalarına dair uygulama ve müfredat programı ile bilgi, beceri ve davranış değerlendirme formu Bakanlığa gönderilir. Eğitim merkezince düzenlenen bu dosya Bakanlıkça değerlendirilerek kursiyere sertifika düzenlenir.

Sertifika sahibine;donörüsorgulama, kan alma, kanıkomponentlerineayırmave saklama,aferezuygulaması yapma, çeşitliimmünohematolojikve mikrobiyolojik testleri yapma ve kayıt tutma gibi iş ve işlemleri yapmak sûretiyle kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında çalışabilme yetkisi verir.

Sertifika sahibi kişiler her 5 yılda bir Bakanlıkça düzenlenecek sertifika vize sınavına girerler. Sertifika vize sınavlarında başarılı sayılabilmesi için katılımcıların teorik sınavda 100 üzerinden en az 70 puan; uygulama sınavında ise, en az 60 puan alması gerekir. Sınavda başarılı olamayan katılımcıların sertifikaları geçici olarak dondurulur. Aynı yıl içinde yapılacak telafi sınavında da başarılı olamayan kişilerin sertifikaları iptal edilir. Bu durumdaki kişiler eğer yeniden sertifika almak isterlerse ilk başvuruda izlenen yolu takip edeceklerdir. Aynı yıl içinde yapılacak telafi sınavında başarılı olan kişilerin sertifikaları yeniden geçerli hale getirilir.

Bakanlık gerekli gördüğü taktirde sertifika sahibi kişiler için uygun görülen sıklıkta ve yerde bilgi güncelleme amacı ile sempozyum, toplantı, kurs düzenleyebilir. Davet edilen sertifikasahibi kimselerin, hukuken kabul edilebilir mazeret halleri dışında bu çalışmalara katılmaları zorunludur. Mazereti olmadan iki ayrı çalışmaya katılmayan kimselerin sertifikası iptal edilir.

ALTINCI BÖLÜM

Son Hükümler

Hüküm bulunmayan haller

Madde 18 -Bu Tebliğ'de hüküm bulunmayan hallerde, Yönetmeliğin ilgili hükümleri uygulanır.

Geçici Madde 1 -Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihte kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında çalışmakta olan personel, kişisel başvuru şartı aranmaksızın kurum amirlerinin talebi ile doğrudan eğitim programına alınırlar.

Geçici Madde 2 -Bu Tebliğin 13 üncü maddesindeki sağlık memuru, hemşire, ebe ilelaboratuvarteknisyeni için getirilen "en az iki yıllık yüksekokul veya fakülte mezunu olmak" şartı 1/1/2006 tarihinden sonra eğitime alınacak personel için geçerlidir.

Yürürlük

Madde 19 -Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 20 -Bu Tebliğ hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

Ek: 1

PRATİSYEN HEKİM KAN BANKACILIĞI TEORİK DERS PROĞRAMI

Konusu

1.

Kan Bankacılığı ve Transfüzyon tarihçesi

2.

ABO kan grup sistemi

3.

Rhkan grup sistemi

4.

Diğer kan grupları

5.

Donörseçimi vedonörkazanım programları - I

6.

Donörseçimi vedonörkazanım programları - II

7.

Kankomponentleritanımlama / hazırlama

8.

Kankomponentlerisaklanması / taşınması

9.

Antikor tarama ve tanımlama

10.

Uygunluk testleri

11.

İmmünkompromizehastalarda transfüzyon

12.

Acil durumlarda transfüzyon

13.

Mikrobiyolojik tarama yöntemleri - I

14.

Mikrobiyolojik tarama yöntemleri - II

15.

Mikrobiyolojik doğrulama testleri

16.

Yenidoğandaimmunohematolojiktestler

17.

Transfüzyonendikasyonlarıve ürün seçimi

18.

Pediatride transfüzyon

19.

Trombosittransfüzyonları

20.

Transfuzyonreaksiyonları vekomplikasyonları

21.

Trombositalloimmünizasyonuve transfüzyonu

22.

Otologve yönlendirilmiş transfüzyon

23.

Plazma ürünleri tanımı/üretimi

24.

Viralinaktivasyonyöntemleri

25.

Aferezprensipleri

26.

Aferezdeklinik uygulama

27.

Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler - I

28.

Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler - II

29.

Tutulması zorunlu kayıtlar ve idari mevzuat

30.

Kan Merkezlerinde kalite kontrolü ve SOP

31.

Kan Merkezlerinde enformasyon sistemleri

32.

Olağanüstü durumlarda kan bankacılığı

33.

Kan güvenliği,hemovijilansve HTK

34.

Kan bankası denetlemesi - denetlemeye hazırlık

35.

Kan bankacılığında yenilikler ve güncel konular

36.

Olgu tartışmaları - I

37.

Olgu tartışmaları - I

38.

Olgu tartışmaları - I

39.

Olgu tartışmaları - I

40.

Olgu tartışmaları - I

41.

Olgu tartışmaları - I

42.

Olgu tartışmaları - I

43.

Olgu tartışmaları - II

44.

Olgu tartışmaları - II

45.

Olgu tartışmaları - II

46.

Olgu tartışmaları - II

47.

Olgu tartışmaları - II

48.

Olgu tartışmaları - II

49.

Olgu tartışmaları - II

Ek: 2

YAPILMASI GEREKEN EN AZ UYGULAMA SAYISI

Konusu

ABO kan grup sistemi /Rhkan grup sistemi

100

Diğer kan grupları

20

Donördeğerlendirme

250

Kankomponentlerihazırlama (Eritr.,tromb., TDP.)

50

Antikor tarama ve tanımlama

2

Uygunluk testleri

50

Mikrobiyolojik tarama yöntemleri

100

Mikrobiyolojik doğrulama testleri

2

Yenidoğandaimmunohematolojiktestler

2

Aferezuygulama

5

Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler-şartname hazırlama

3

*)Seminer ve literatürlerin konuları kurs koordinatörlüğünce ilk ayın bitiminde kursiyerlere bildirilecektir. Seminer ve literatürler kursun 3., 4. ve 5. aylarında gerçekleştirilecektir.

Ek : 3

Konusu

1

Kan merkezlerinin fizikî yapısı, teknik donanımları

2

Kan merkezi personelinin görev ve sorumlulukları

3

Kan merkezlerinde kayıt

4

Donörseçimi,flebotomivedonörreaksiyonları

5

Kan grup antijenleri ve kan gruplarının saptanması

6

Kankomponentlerininhazırlanması, saklanması ve nakli

7

Transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar

8

Transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlarda mikrobiyolojik yaklaşım

9

Aferez,donörseçimi vekomplikasyonları

10

Transfüzyon öncesi uygunluk testleri

11

Antiglobulintestler,

12

Transfüzyon reaksiyonları

13

Kan merkezlerinde kalite güvencesi

14

Biyoemniyet

15

Donörkazanım programı.

Ek : 4

YAPILMASI GEREKEN EN AZ UYGULAMA SAYISI

Konusu

ABO kan grup sistemi /Rhkan grup sistemi

250

Diğer kan grupları

100

Donördeğerlendirme

250

Kankomponentlerihazırlama (Eritr.,tromb., TDP.)

150

Antikor tarama ve tanımlama

2

Uygunluk testleri

150

Mikrobiyolojik tarama yöntemleri

100

Mikrobiyolojik doğrulama testleri

2

Yenidoğandaimmunohematolojiktestler

2

Aferezuygulama

5

Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler-şartname hazırlama

3

Kan merkezlerinde kayıt (farklı tipte)

300