Mevzuat.com

Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:

KırmızıEt ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve

DenetlemeUsul ve Esaslarına Dair Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç,Kapsam,DayanakveTanımlar

Amaç

Madde1-BuYönetmeliğinamacı,kasaplıkküçükbaşvebüyükbaşhayvanlarınteknikvehijyenikşartlarıuyguntesislerdekesilmesi,kasaplıkhayvanlardaneldeedileceketlerinvesakatatların;muayenesi,gerekliteknikvehijyenikşartlardaüretilmesi,soğutulması,muhafazası,parçalanması,mamulmaddehalinegetirilmesi,ambalajlanması,paketlenmesi,nakledilmesiilegüvenlietveürünlerininüretilmesinisağlamaktır.

Kapsam

Madde2 -BuYönetmelik,kırmızıetveetürünleriniüretengerçekvetüzelkişilerileresmikuruluşlartarafındankurulmuşvekurulacakolantümkombina,mezbaha,soğukdepotesisi,parçalamatesisi,mamulmaddeüretimtesisi,ambalajlamave/veyapaketlemetesisi,sakatattemizlemeve/veyaişlemetesisiveburalardaçalışanlarınsahipolmasıgerekenteknik,hijyenikvesağlıkşartlarıilebuyerlerinçalışmavedenetlemeusulveesaslarıilebuYönetmelikhükümlerineuyulmamasıdurumundauygulanacakişlemlerikapsar.

BuYönetmelik,gıdasatışyerlerindemüşteritalebiüzerinereyondayapılacakolanetparçalamaişlemiilebuişleminyapıldığıreyondakietparçalamamasalarınıvebuişyerlerineparçalanmaküzeregetirilenetlerinmuhafazaedildiğisoğukodaveyasoğutucudolaplarıkapsamaz.

Dayanak

Madde3 -BuYönetmelik;27/5/2004tarihlive5179sayılıGıdalarınÜretimi,TüketimiveDenetlenmesineDairKanunHükmündeKararnameninDeğiştirilerekKabulüHakkındaKanunun4üncü, 6ncımaddeleriile8/5/1986tarihlive3285sayılıHayvanSağlığıveZabıtasıKanununun33üncümaddesinedayanılarakhazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde4 -BuYönetmeliktegeçen:

a)Bakanlık:TarımveKöyişleriBakanlığını,

b) Genel Müdürlük: Koruma ve KontrolGenel Müdürlüğünü,

c) İl ve İlçe Müdürlüğü: Bakanlıkİl ve İlçe Müdürlüğünü,

ç) Yetkili Merci: Yönetmelikkapsamındaki kombina, 1 inci ve 2 nci sınıf mezbahaların çalışma izni ileihracat yapacak kombina ve tesislerinin ihracat onayını vermede GenelMüdürlüğü, 3 üncü sınıf mezbahalar ile bu Yönetmelik kapsamındaki diğertesislere çalışma izni verilmesinde Tarım İl Müdürlüğünü,

d) Kasaplık Hayvan: Büyükbaş hayvanlar,küçükbaş hayvanlar ve diğer kasaplık hayvanları,

e) Büyükbaş Hayvan: Sığırı,mandayı, atı, deveyi, deve kuşunu ve domuzu,

f) Küçükbaş Hayvan: Koyunu, keçiyive tavşanı,

g) Tesis: Mezbahayı, soğuk depotesisini, et parçalama tesisini, sakatat temizleme ve/veya işleme tesisini,mamul madde üretim tesisini, ambalajlama ve/veya paketleme tesisini veya bu tiptesislerin birkaç tanesini veya tamamını bir arada bulunduran üniteyi,

ğ) Mezbaha: Kasaplık hayvanlarınkesiminin ve kesimi takiben etlerin ve sakatatların soğuk depoda muhafazasınınyapıldığı, içerisinde sakatat temizleme ve/veya işleme tesisinin bulunduğu,teknik koşulları ve kapasitesine göre 1 inci, 2 nci ve 3 üncü sınıf olarakderecelendirilen tesisleri,

1inci Sınıf Mezbaha: Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip, günlük kesimkapasitesinde; kesim salonunun büyüklüğüne, kesim ve sonrasındaki işlemlerinhijyenik olarak yapılabilmesine, soğuk hava depolarının kapasitesine ve hayvanpadok alanlarının genişliğine bağlı olarak sınırlama olmayan mezbahayı,

2nci Sınıf Mezbaha: Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip, günde en fazla 18kesim ünitesi hayvan kesebilen mezbahayı,

3üncü Sınıf Mezbaha: Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip, günde en fazla 8kesim ünitesi hayvan kesebilen mezbahayı,

h)Kombina: 1 inci veya 2 nci sınıf mezbahaya ilaveten içerisinde et parçalamave/veya mamul madde üretim tesisi ile bu tesislerin tamamlayıcısı durumundaolan tesis veya tesisleri yapısında bulunduran tesisi,

ı)Soğuk Depo Tesisi: Kombina ve mezbaha bünyesinde bulunan veya tek başına dafaaliyet gösterebilen ve bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip; et, sakatatve ürünlerinin soğutulduğu ve/veya dondurulduğu ve soğutulmuş ve/veya donmuşolarak muhafazasının yapıldığı tesisi,

i)Sakatat Temizleme ve/veya İşleme Tesisi: Kombina ve mezbaha bünyesinde bulunanveya tek başına da faaliyet gösterebilen, bu Yönetmelikte belirtilen şartlarasahip, kasaplık hayvanlardan elde edilen ve insan gıdası olarak tüketilen sakatatlarıntemizlendiği ve/veya işlendiği ve/veya parçalandığı, ambalajlandığı,paketlendiği, soğuk depoda muhafaza edildiği ve nakledildiği tesisi,

j)Et Parçalama Tesisi: Kombina bünyesinde bulunan veya tek başına da faaliyetgösterebilen, bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip, karkasın yarımlama veçeyrekten daha küçük parçalara parçalandığı ve/veya sakatatın parçalandığıve/veya hazırlanmış taze et ve hazırlanmış et karışımlarının yapıldığı,ambalajlandığı, paketlendiği, soğuk ve/veya şok depoda muhafaza edildiği venakledildiği tesisi,

k)Mamul Madde Üretim Tesisi: Kombina bünyesinde bulunan veya tek başına dafaaliyet gösterebilen, bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip, etin veyasakatatın içine yardımcı ve katkı maddeleri katılması ve ürünün niteliğine göreçeşitli işlemleri görmesi sonucu kesit yüzeyleri taze etin karakteristiközelliklerini göstermeyecek şekilde işlemden geçen ürünlerin yapıldığı,ambalajlandığı, paketlendiği, soğuk ve/veya şok depoda muhafaza edildiği venakledildiği tesisi,

l)Ambalajlama ve/veya Paketleme Tesisi: Kombina bünyesinde bulunan veya tekbaşına da faaliyet gösterebilen, bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip;taze et, sakatat, hazırlanmış et, hazırlanmış et karışımları ve et ürünlerinin,üretiminin yapıldığı yerden ambalajsız olarak geldiği durumda yapılan ilkambalajlama ve/veya paketleme işlemi ile büyük ambalaj ve/veya paketler halindeithal edilen ya da bu şekilde ülke içinde üretilen et ve sakatat ürünlerininambalajının ve/veya paketinin açılıp daha küçük dilimler ya da porsiyonlarhaline getirildikten sonra yeniden ambalajlandığı ve/veya paketlendiği,bunların soğukta muhafazasının yapıldığı ve nakledildiği tesisi,

m)Kesim Ünitesi: Mezbahada kesim kapasitesinin belirlenmesinde kullanılan birimi;1 baş sığır, 1 baş manda, 1 baş at, 1 baş deve, 2 baş devekuşu, 4 baş domuz, 8baş koyun, 10 baş keçi, 130 baş tavşanın her biri bir kesim ünitesini,

n)Kırmızı et: Kasaplık hayvanlardan elde edilen insan tüketimi için uygun tümparçaları,

o)Karkas: Kasaplık hayvanın kanının akıtılıp, yüzüldükten, iç organlarıboşaltılıp baş ve ayaklarından ayrıldıktan sonra elde edilen gövdesini, domuzdaise; hayvanın kesildikten, kanı akıtıldıktan, başı ayrılıp baş ve gövdesihaşlandıktan, tüyleri yolunup ütüldükten, tırnakları alındıktan ve iç organlarıboşaltıldıktan sonra elde edilen gövdesini,

ö)Sakatat: Kasaplık hayvanların kesimi sonucunda elde edilen karkasa bağlıolsalar dahi karkasın dışındaki insan tüketimine uygun diğer kısımları,

p)Damga: 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununa dayanılarak çıkarılan22/2/1989 tarihli ve 89/13838 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliğinin101 inci maddesinde açıklanan esaslara uygun olarak yapılmış mührü,

r)Sorumlu Yönetici: Kırmızı et ve et ürünleri üretim tesislerinin, gıda mevzuatıve bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uygun faaliyet göstermesinden işverenlebirlikte sorumlu olan kişiyi,

s)Muayene Veteriner Hekimi: Kombina ve mezbahalarda kesilecek kasaplıkhayvanların kesim öncesi ve sonrası muayenelerini yapmakla görevli, özelkombina ve mezbahalarda, çalışması meslek odası tarafından onaylanmış veterinerhekimi, Belediyeler ve Et ve Balık Ürünleri Anonim Şirketine ait kombina vemezbahalarda ise atanması kurumca yapılmış olan veteriner hekimi,

ş)Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatı: Çevresinde bulunanlara fiziki, ruhi ve sosyalyönlerden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ve doğalkaynakların kirlenmesine neden olabilecek müesseselere ilgili merci tarafındanverilen ruhsatı,

t)Çalışma İzni: Gayri sıhhi müessese ruhsatı almış, yetkili merci tarafındanuygun görülen projelerine göre yapılmış ve belgeleri ile yerinde yapılaninceleme sonucu uygun görülen tesisin faaliyete geçmesi için yetkili mercitarafından verilen izin belgesini,

u)Kontrolör: Bu Yönetmelik kapsamındaki tesislerin Yönetmelik hükümlerineuygunluğunu denetlemek amacıyla yetkili merci tarafından görevlendirilen veuzmanlık alanlarında kendi görevlerini yeterince yapabilmeleri için gereklieğitimi almış olan kişileri,

ifadeeder.

İKİNCİ BÖLÜM

Müracaat ve İzinİşlemleri

Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler

Madde 5 -Çalışma izni için gerekli belgeler:

a)Dilekçe,

b)Bu Yönetmeliğin (EK-1) ine göre düzenlenmiş beyanname,

c)Bağlı olduğu meslek kuruluşundan üyelik veya faaliyet belgesi,

ç)Şirket ana sözleşmesinin yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesi veya noter onaylınüshası,

d)İmza sirküler sureti,

e)Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatı veya noter onaylı nüshası,

f)Kapasite raporu,

g)Yapı Kullanma İzin Belgesi,

ğ)Tesislerde sorumlu yönetici olarak görevlendirilecek kişinin, bağlı bulunduğumeslek odasından alınmış olan çalışma izin belgesi ve sorumlu yönetici iletesis sahibi arasında yapılmış, sorumlu yöneticinin bu Yönetmelikte belirtilengörevlerinin açıkça veya bu Yönetmeliğin ilgili maddesine atıf yapılarakbelirtildiği yazılı belge;

Belediyeyeait kombina veya mezbahalarda işçi statüsünde çalışan veteriner hekimler dedahil olmak üzere Belediye Başkanı tarafından, Et ve Balık Ürünleri AnonimŞirketine ait kombina veya mezbahalarda ise kombina veya mezbaha müdürütarafından imzalanmış, sorumlu yönetici olarak görevlendirilen kişinin ismi ve27/8/2004 tarihli ve 25566 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gıda ve Gıda ile Temaseden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili veÜretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 30uncu maddesinde belirtilen yetki ve görevlerine ilaveten bu Yönetmeliktebelirtilen yetki ve görevlerinin, Yönetmeliğin ilgili maddesine atıf yapılarakveya açıkça belirtildiği yazılı belge,

h)Özel kombina veya mezbahalarda muayene veteriner hekimi olarakgörevlendirilecek veteriner hekimin, bağlı bulunduğu meslek odasından alınmışolan çalışma izin belgesi ve veteriner hekim ile tesis sahibi arasında yapılmışmuayene veteriner hekiminin bu Yönetmelikte belirtilen görevlerinin açıkça veyabu Yönetmeliğin ilgili maddesine atıf yapılarak belirtildiği yazılı belge;

Belediyeyeait kombina veya mezbahalarda ise işçi statüsünde olan veteriner hekimler dedahil olmak üzere Belediye Başkanı, Et ve Balık Ürünleri Anonim Şirketine aitkombina veya mezbahalarda ise kombina veya mezbaha müdürü tarafından imzalanmışve muayene veteriner hekimi olarak görevlendirilen kişinin ismi ve buYönetmelikte belirtilen yetki ve görevlerinin bu Yönetmeliğin ilgili maddesineatıf yapılarak veya açıkça belirtildiği yazılı belge,

ı)Kombina ve mezbahalarda; şüpheli, şarta tabi ve imha edilecek et ve sakatatailişkin yapılacak işlemler ile yan ürünlerin değerlendirilmesine dair açıklamaraporu ve belgeleri,

i)Kombina ve mezbahalarda; hayvan girişinden itibaren yapılan tüm işlemlerinyerleri ile monoray hatlarının ve bu hatların soğuk depolarla olanbağlantılarının da gösterildiği, teknik resim kurallarına göre hazırlanmış 1adet inşaat projesi, diğer tesislerde ise tesise ait tüm bölümleri gösterendetaylı ve teknik resim kurallarına göre hazırlanmış 1 adet inşaat projesi,

j)TSE 1258 deki esaslara göre hazırlanmış 1 adet sıhhi tesisat projesi,

k)Resmi bir kurumca tesis içerisinde bulunan musluklardan usulüne uygun olarakalınmış suya ait, sonucunda içilmesi ve kullanılmasında sakınca olmadığıbelirtilen ve en fazla 30 gün öncesine ait kimyasal ve bakteriyolojik analizraporları,

l)Bakanlığımızca çalışma izni verilirken istenilen bilgi ve belgeler haricinde,var ise diğer Bakanlıkların ilgili mevzuatları gereği ilave bilgi ve belgelerinistenilmesi durumunda tesis sahip veya sahiplerince ilgili bakanlıklardanalınan söz konusu bilgi ve belgeler.

GenelMüdürlüğün çalışma izni verme yetkisinde olduğu tesislerin sahipleri, yukarıdaaçıklanan bilgi ve belgelerle valiliğe müracaat ederler. Yukarıda belirtilenbilgi ve belgeler il müdürlüğünce incelendikten sonra evrakları tamam olanlar15 gün içerisinde Genel Müdürlüğe gönderilir. Genel Müdürlükçe bu bilgi vebelgeler ile Genel Müdürlük kontrolör veya kontrolörleri ile il müdürlüğündegörevli bir kontrolör tarafından tesiste yapılan denetleme neticesinde uygunbulunanlara çalışma izni verilir. Verilen çalışma izin belgesi ile kombina vemezbahalar için damga örneği tesise yazı ile gönderilir.

İlmüdürlüğünün çalışma izni verme yetkisinde olduğu 3 üncü sınıf mezbahalar ilebu Yönetmelikte belirtilen diğer tesislere çalışma izni alınması için yukarıdaaçıklanan bilgi ve belgelerle valiliğe müracaat edilir. İl müdürlüğünce bubilgi ve belgelerin ve görevlendireceği kontrolörlerce yapılan incelemelerinneticesinde tesisin uygun bulunması durumunda valilik onayı alınarak ilmüdürlüğünce çalışma izni verilir.

Kombinave mezbahada kullanılacak damgalar ücreti mezbaha sahibi tarafından karşılanmaküzere, İl Müdürlüğünce Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Darphane ve DamgaMatbaası Genel Müdürlüğünde yaptırılır. Damgalar, kombina veya mezbahanınmuayene veteriner hekimi tarafından teslim alınır ve nasıl kullanılacağıkonusunda muayene veteriner hekimine damga matbaasında yetkililerce bilgiverilir. Damgalar il müdürlüğünce muayene veteriner hekimine /hekimlerinezimmetli olarak teslim edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kombina, 1 inciSınıf Mezbaha, Soğuk Depo Tesisi, Parçalama Tesisi, Ambalajlama

ve/veya PaketlemeTesisi, Sakatat Temizleme ve/veya İşleme Tesisi ile Mamul

Madde ÜretimTesislerine Çalışma İzni Verilmesi İçin Gerekli

Genel ve Özel Teknikve Hijyenik Şartlar

Genel Şartlar

Madde 6 -BuYönetmelik kapsamındaki tesislerde aşağıdaki genel, teknik ve hijyenikşartların bulunması zorunludur.

a)Tesislerin çevresi en az 1.5 metre yüksekliğinde duvar veya tel örgü ileçevrilir. Ancak şehir içerisinde ve sıkışık yerleşim düzeninde bulunan yerlerdekurulacak veya kurulu bulunan kombina ve mezbaha haricindeki tesislerinçevresinin en az 1.5 metre yüksekliğinde duvar veya tel örgü ile çevrilmesinegerek yoktur.

b)Etin üretildiği, etin ve sakatatın parçalandığı, hazırlanmış et karışımlarınınyapıldığı, mamul madde haline getirildiği, soğutulduğu, muhafaza edildiği,ambalajlandığı, paketlendiği, nakledildiği odalar ve koridorlarda zemin, sugeçirmez, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir malzemeden yapılır.Suyun birikmemesi için kanallara doğru yeterli bir eğim oluşturulur.

c)Atık suyun; etin üretildiği, etin ve sakatatın parçalandığı, hazırlanmış etkarışımlarının yapıldığı, mamul madde üretiminin yapıldığı odalarda ızgaralı vekoku kapanlı drenlerle, diğer oda ve alanlarda ise uygun bir sistemle, akışyönü temiz sahalardan kirli sahalara doğru olacak şekilde tasfiyesi sağlanır.Kanalların temizlik ve dezenfeksiyona uygun, yuvarlak şekilli, yeterli derinlikve büyüklükte, kanal kapak ve/veya ızgaraları kolay çıkabilen özellikte ve katıartıkların tutulması için bölümler arasındaki kanal bağlantılarında özeltertibatın bulunması gerekir. Tesisten çıkan atık suyun, şayet var ise atık suarıtma tesisine bağlanması için kapalı bir kanal sistemi bulunur.

ç)Duvarlar; soğutma, dondurma ve muhafaza odalarında, en az depolama yüksekliğinekadar, kesim salonunda en az 3 metre yüksekliğe kadar, diğer oda ve alanlardaise en az 2 metre yüksekliğe kadar açık renkli, yıkanabilir ve dezenfekteedilebilir, sağlam, düzgün ve geçirgen olmayan bir malzeme ile kaplanır.

d)Soğuk depolar hariç duvar-zemin bağlantısının yuvarlatılmış yapıda olmasıgerekir.

e)Kapı ve pencere çerçeveleri dayanıklı paslanmaz materyalden yapılır, eğer ahşapise bütün yüzeyleri düzgün ve su geçirmez bir materyal ile kaplanır. Açılabilendış pencerelerin tamamı sinek, haşere ve kemiricilerin içeri girmesiniengelleyecek şekilde pencere teli ile kaplanır.

f)Kapı ve pencerelerin yeterli genişlikte olması gerekir. Et ve sakatat gibi yenenmaddelerin işlem gördüğü bölümlerde bulunan kapıların otomatik veya iki yönlüçalışır tipte olması sağlanır.

g)Havalandırma ve buhar tahliyesini sağlayacak uygun bir sistem bulunur. Çalışmaesnasında kapı ve pencereler açılarak doğal havalandırma yapılmaz.

ğ)İşlemlerin rahatlıkla yapılmasına imkan veren ölçüde yeterli doğal ışık veyarenkleri değiştirmeyen yapay ışıklandırma bulunur.

h)Tavanın düzgün ve kolay temizlenebilir yapıda olması veya bu özellikte birmalzeme ile kaplanmış olması gerekir.

ı)Çalışma yerleri ile temizlik yapılan bütün bölümlerde devamlı, içilebilirnitelikte ve yeterli basınçta sıcak ve soğuk su imkanı ile yeterli sayıda elleve kolla kumanda edilmeyen tipte musluk bulunur. Buralardaki lavabolarda sıvıtemizlik malzemesi, dezenfektan, bir kez kullanıma mahsus havlu ve kapağıayakla açılan çöp bidonu bulundurulur.

i)İçme suyu niteliğinde olmayan suların taşındığı boruların ayrı renkte olması veetin parçalandığı, hazırlanmış et karışımlarının yapıldığı, et ve sakatat ürünlerininbulunduğu odalardan geçirilmemesi gerekir. Ancak zorunlu hallerde, içme suyuniteliğinde olmayan su tesisatının; musluk, vana ve hortum takma yeri olmadığıdurumlarda, bu odalardan geçirilmesine izin verilir.

j)Kullanılan aletlerin temizlik ve dezenfeksiyonu için çalışma alanlarının uygunyerlerinde en az +82 0C sıcaklıkta su veya dezenfektan madde içeren kaplarbulundurulur.

k)Temiz ve kirli bölümler arasında iş akışını engellemeyecek şekilde uygun birayırma yapılır ancak bu bölümler arasındaki geçişin zorunlu olduğu durumlardageçiş yerlerinde uygun bir dezenfeksiyon sistemi bulundurulur.

l)Kullanılan alet, masa, taşıma kapları, taşıyıcı bantlar ile etle temas eden tümmateryalin ete zarar vermeyecek, kolayca temizlenip dezenfekte edilebileceknitelikte ve paslanmaz materyalden yapılmış olması gerekir. Etle temas edenveya edebilecek yüzeylerin, kaynak ve birleşme yerleri dahil, düzgün yapıdaolması gerekir.

m)Çöplerin, atıkların ve tüketime uygun olmayan et ve sakatatın konulması için sugeçirmez, paslanmaz, kolay temizlenir ve dezenfekte edilir nitelikte ve özelişaretli kilitlenebilir yapıda taşıma araçları bulundurulur. Eğer çöp veatıklar her çalışma günü sonunda tesisten uzaklaştırılmıyor veya imha edilmiyorise bunların konulması için kilitlenebilir bir soğuk oda bulunması gerekir.

n)Et ve et ürünleri ile ilgili tüm bölümlerde termometre veya termografbulundurulur.

o)Ambalajlama ve paketleme işlemlerinin yapıldığı yerlerde, bu işlemler içingerekli olan materyalin hijyenik olarak depolanması için ayrı bir oda gerekir.

ö)Tesisin kapasitesine göre yeterli büyüklük ve sayıda soğuk depo bulunacak vesoğuk depolar uygun soğutma ekipmanlarına sahip olacaktır. Bu ekipmanlarındefrost suyunun atılmasını sağlayacak bir sisteme sahip olması ve tavandaoluşabilecek yoğunlaşma suyununatılmasınauygun bir sistemin bulunması gerekir. Karkaslar en fazla +4 0C ve sakatat ise+3 0C soğutulmadan sevk edilemez.

p)Kombina ve mezbahalarda; et, karkas ve sakatat şok ve şok muhafaza yapılmakistendiği takdirde bu durum verilecek beyannamede bildirilecek ve şok ve şokmuhafaza depolarının toplam sayısı ile alanı belirtilecek ve ancak bu durumdadenetim sırasında bu depoların olup olmadığına bakılacaktır.

Firmasahibi tarafından et, karkas ve sakatatın şok ve şok muhafazası kombina veyamezbaha haricinde bulunan ve bir başka kişi veya firmaya ait şok ve şokmuhafaza deposunda yapılmak istenirse bununla ilgili noter onaylı sözleşmeistenecektir. Şoklama ve şok muhafazanın aynı odada yapılması halinde ayrı ayrışok ve şok muhafaza deposu aranmayacak ancak kesim salonu ile uygun bağlantısıolan havai ray hattı bulunacaktır. Şok ve şok muhafazanın ayrı odalardayapılması halinde yarım veya çeyrek karkaslar şok muhafaza odalarına paslanmaznakil araçları ile taşınacaktır.

Şüphelive şarta tabi et ve iç organların muhafazası için hem soğutma ve hem de şoklamayapabilen ayrı bir soğuk depo bulunacaktır.

r)Oluşan atık ve artıkların hijyenik şartlara uygun bir şekilde çevre ve toplum sağlığınazarar vermeden bertaraf ve tahliyesi sağlanır.

s)Muayene veteriner hekimi için gerekli alet ve ekipmana sahip kilitlenebilir biroda bulundurulur.

ş)Çalışan personelin sayısına bağlı olarak bu personelin kullanımına mahsus,düzgün, su geçirmez, yıkanabilir duvar ve zemine sahip yeterli büyüklükte vesayıda oda veya odalar ile lavabo, duş ve tuvalet ve her işçi için elbiselerinikoyabileceği iki bölümlü bir dolap bulunur. Musluklar elle ve kolla çalışmayantipte olur, sıcak ve soğuk su imkanı ile lavabolarda sıvı temizlik materyali vebir defalık kullanıma mahsus havlu ve ayakla açılabilen çöp bidonu gibiimkanlar bulundurulur. Tuvaletlerin doğrudan çalışma bölümlerine açılmamasıgerekir.

t)Sadece paketlenmiş sakatat, et, hazırlanmış et karışımı, et ve sakatat ürünükabul ve sevk eden soğuk depolarda personelin kullanımına yönelik duş bulunmasıgerekli değildir.

u)Aletlerin temizlenip dezenfekte edilebilmesi için uygun bir yer ve yeterliimkanların sağlanması gerekir.

ü)Canlı hayvan ve et nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu için yeterliimkanlara sahip ayrı yerler bulundurulur.

v)Kombina ve 1 inci sınıf mezbahalar, kesim salonunda yapılan işlemlerinhijyenini ve soğuk depolardaki muhafaza koşullarını olumsuz etkileyeceğinden,uygun görülen ve çalışma izin belgesinde belirtilen günlük kapasitelerininüzerinde kesim yapamazlar.

y)Domuz ve atlar; diğer türlerin kesildiği mezbaha veya kombinalarda kesilemez,bu hayvanlardan elde edilen etler diğer türlerin etleri ile birlikte soğutulamaz,parçalanamaz, mamül madde haline getirilemez, ambalajlanamaz, paketlenemez venakledilemez.

Özel Şartlar

Madde 7 -BuYönetmelik kapsamındaki tesislerde tesisin türüne bağlı olarak aşağıdaki özel,teknik ve hijyenik şartların bulunması zorunludur.

a)1 inci Sınıf Mezbahalarda Gerekli Özel Şartlar

1)Açık ve kapalı hayvan bekleme yerlerinin; büyükbaş hayvanlar için hayvan başına3 m2, küçükbaş hayvanlar için hayvan başına 0.7 m2, domuzlar için hayvan başına1 m2 hesabıyla ve kesim kapasitesinin iki katı olacak genişlikte, kolaytemizlenip dezenfekte edilebilir özellikte, dayanıklı ve su geçirmez zemine vegerektiğinde hayvanları yemlemek ve sulamak için gerekli düzeneklere ve yeterlisu ve drenaj sistemine sahip olması şartı aranır. Bu yerlerin hayvan türleriiçin ayrı bölümler halinde olması, yeterli sayıda muayene padokları bulunmasıve farklı türdeki hayvanlara ait trafiğin çatışmasına imkan vermeyecek şekildeyapılmış olması gerekir.

2)Rampaların, hayvanların rahatlıkla indirilmesini sağlayacak ve nakilaraçlarının yanaşmasına imkan verecek şekilde olması, yan taraflarındahayvanların rampadan çıkmamaları için sağlam parmaklıkların bulunması,hayvanların yaralanmasına sebep olabilecek sivri kenarlar ve benzeri yapılarbulunmaması, zeminin kaygan olmaması, su geçirmez malzemeden yapılmış, temizlikve dezenfeksiyona uygun nitelikte olması gerekir.

3)Karkasların tartılması için tartı bulundurulur.

4)Hasta ve hasta olmasından şüphe edilen hayvanların muayenesi ve barındırılmasıiçin tamamen kapalı, kilitlenebilir ayrı bir bölümün bulunması ve bu bölümdekiatık su drenaj sisteminin diğer açık ve kapalı bekleme yerlerindeki drenajsistemlerinin hiç biri ile bağlantılı olmaması gerekir.

5)Kesimin yapıldığı salonun; tüm işlemlerin rahatlıkla ve hijyenik olarakyapılabileceği büyüklükte, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için ayrı ayrı veyaayrı bölümler halinde olması, yeterli havalandırma ve buhar tahliyesine imkanverecek bir tavan yüksekliğine sahip bulunması gerekir.

6)Hasta veya hastalıktan şüpheli hayvanların kesiminin yapıldığı oda veyabölümün; sağlıklı hayvanların kesiminin yapıldığı bölüm veya bölümlerden kesinbir şekilde ayrılmış olması, bu bölümde kesimin rahatlıkla yapılmasına imkanverecek paslanmaz malzemeden yapılmış olması, ancak yerde yapılmasına imkanvermeyecek şekilde masa, caraskal veya başka bir uygun düzeneğin bulunması,atık su drenaj sisteminin diğer bölümlerden tamamen ayrı olması, kesimdekullanılan alet ve malzemenin dezenfeksiyonunu sağlayacak uygun bir ekipmanınolması, yine bu bölümde devamlı, içilebilir nitelikte ve yeterli basınçta sıcakve soğuk su imkanı ile yeterli sayıda elle ve kolla kumanda edilmeyen tiptemusluk, lavabo, lavaboda sıvı temizlik malzemesi, dezenfektan, bir kezkullanıma mahsus havlu ve kapağı ayakla açılan çöp bidonu gibi imkanlargereklidir.

7)Kesilecek her büyükbaş hayvan için 1000 litre, her küçükbaş hayvan için 250litre, domuzlar için 750 litre tazyikli su imkanı ve bu suyun uygun bir şekildedezenfeksiyonunu sağlayan bir sistem gereklidir.

8)Başı kesilmiş gövde ile zemin arasında en az 25 santimetrelik mesafeyisağlayacak şekilde bir yüksekliğe sahip, paslanmaz malzemeden yapılmış veya butür malzeme ile kaplanmış, var ise şok muhafaza odaları hariç olmak üzere diğersoğuk odalar ile uygun bağlantıları olan havai ray hattı bulunur. Yerde kesimyapılması yasaktır.

9)Kan toplama havuzu ile muayene yerleri bulunur.

10)Mide ve bağırsak içeriğinin boşaltılması, mide ve bağırsakların temizlenmesi vebunların işlenmesi için yeterli büyüklükte ve gerekli ekipmana sahip ayrıodalar bulunur.

11)Diğer sakatatın temizlenip hazırlanacağı odalar ve tüm sakatatlarındepolanacağı soğuk depo bulunur. Bu soğuk depoda, mide ve bağırsaklarla diğersakatatın uygun bir fiziki ayırımı sağlanmalıdır.

12)Sakatat ve yan ürünler ile diğer kısımların kesim salonundan uzaklaştırılması;şutlama deliği, taşıma bandı, askılı araba, taşıma kapları gibi bir sistemlehijyenik kurallara uygun olarak sağlanır.

13)Boynuz, tırnak, yenmeyen yağlar ve benzeri diğer kısımların tesistenuzaklaştırılıncaya kadar depolanacağı kapalı ve sızdırmasız taşıma kapları vebunların konulacağı soğuk depo gereklidir. Bu maddelerin günün sonundauzaklaştırılması durumunda bunların konulacağı soğuk depo aranmaz. Deriler iseaynı gün içerisinde uzaklaştırılmayacak ise serin bir odada ve tuzlanarakmuhafaza edilir.

14)Sakatatın paketlenmesi için ayrı bir bölüm gereklidir.

15)Şüpheli etlerin konulması ve şarta tabi etlerin değerlendirilmesi içinkilitlenebilir, hem soğutma ve hem de şoklama yapabilen ayrı bir soğuk odagerekir. İmha edilecek hayvan, karkas ve iç organların, imhaya sebep olanmikroorganizmaları ortadan kaldıracak yakma derecesinde bir yakma fırınındayakılması gerekmektedir. Yakma fırının yüksek sıcaklıkta sterilizasyon şartlarınasahip olması gerekir. Ayrıca şarta tabi etlerin değerlendirilmesi için kavurmakazanı gibi gerekli düzenekler bulundurulur.

16)İnsan tüketimine uygun olmayan etlerin ve diğer kısımların hemenuzaklaştırılması mümkün olmadığı durumlarda güvenle muhafazasına uygunkilitlenebilir bir oda bulundurulur.

17)Uzaklaştırılacağı zamana kadar sindirim sistemi içeriği ve gübre birikimi içinözel bir yer gerekir.

18)Yeterli kapasitede, gerekli soğutma sistemine sahip, temizlenebilir ve dezenfekteedilebilir soğutma ve soğuk muhafaza odaları gerekir.

19)Atık suların uygun bir şekilde tasfiyesi sağlanır.

20)Tavşanlar ve deve kuşlarının kesimi, kırmızı et kombina ve mezbahalarındaçalışma izin belgesinde belirtilmek suretiyle ve diğer büyük ve küçükbaşhayvanların kesiminin yapılmadığı zamanlarda yapılabilir.

b)Parçalama Tesislerinde Gerekli Özel Şartlar

1)Parçalama, kemikten ayırma ve paketleme için yeterli genişlikte, işlemlerinhijyenik kurallara uygun yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmiş oda ve/veyaodalar bulunur. Hazırlanmış et karışımları ve bunların ambalajlanması ayrı odada yapılır. Bu odalarda termometreveya termograf bulunur.

2)Paketlenmiş ve paketlenmemiş et ile hazırlanmış et karışımları için ayrı ayrıolmak üzere yeterli kapasitede soğuk ve/veya şok depolar bulunur.

3)Paket veya ambalaj materyallerinin depolandığı odaların hijyenik koşullarauygun nitelikte ve materyali bulaştırabilecek odalarla hiç bir hava bağlantısıolmayan özellikte olması gerekir ve bu materyallerin bu odalarda, kullanılacağızamana kadar ambalajı açılmaz.

4)Ambalajlama ve paketleme malzemelerinin, ambalajlama ve paketleme odasınahijyenik koşullarda nakledilmesi sağlanmalıdır.

5)Parçalama, kemikten ayırma ve paketleme için işlemlerin hijyenik koşullardayapılmasına imkan verecek genişlikte bir oda veya alanın bulunması halinde buişlemler için ayrı ayrı odalara gerek yoktur.

6)Sakatat ve et parçalama işlemi aynı zaman içerisinde yapılacak ise bu işlemleriçin ayrı odalar ve ekipman gereklidir. Ancak, etin ve sakatatın parçalanmazamanları ayrı ise gerekli temizlik ve dezenfeksiyon yapıldıktan sonra aynı odave alet ekipman kullanılabilir.

7)Taze et ve sakatat ayrı soğuk depolarda muhafaza edilecektir. Ancakambalajlanmış ve paketlenmiş et ve sakatat uygun bir fiziki ayırımın sağlanmasıkoşulu ile aynı soğuk depoda muhafaza edilebilir.

8)Kombina veya mezbaha dışında bağımsız olarak faaliyet gösteren bir parçalamatesisinde kanatlı hayvan eti de parçalanmak istenirse, bu parçalama işlemikırmızı etin parçalandığı gün ve saatler dışında ve arada gerekli temizlik vedezenfeksiyon yapıldıktan sonra gerçekleştirilebilir.

c)Soğuk Depo Tesislerinde Gerekli Özel Şartlar

1)Bunlar yeterli kapasitede ve gerekli soğutma sistemine sahip olmalı vesıcaklıklarını gösterir termometre veya termograf bulunmalıdır.

2)Bu odaların kapasitesi; 1 m2 'lik alan için büyükbaş hayvanlarda en fazla 200kilogram et, küçükbaş hayvanlarda en fazla 100-200 kilogram et, domuzlarda enfazla 150 kilogram et alacak şekilde olmalıdır.

3)Soğuk depo, şayet bir mezbaha veya kombina içerisinde ise karkaslarıniletilmesi için; kesim salonu, nakliye koridoru, nakliye platformu ve ilgiliolduğu diğer bölümlerle uygun bağlantılara sahip havai ray hattı bulunur. Soğukdeponun tek başına karkas kabul ve sevk faaliyeti göstermesi durumunda ise yinenakliye platformu ile uygun havai ray hattı bağlantısı olmalıdır.

4)Soğuk depo içinde karkas, et, sakatat ve bunlara ait ürünlerin tabana veyaduvarlara değmeden giriş ve çıkışı ile depolanmasını sağlayan paslanmazözellikte bir donanım bulundurulur.

d)Mamul Madde Üretim Tesislerinde Gerekli Özel Şartlar

1) Üretilen ürünün özelliğine uygunteknik donanıma sahip yeterli büyüklükte üretim, ambalajlama, paketleme odaveya odaları ile soğuk ve/veya şok muhafaza depoları bulunur.

2) Et ve mamul madde ile temasedecek aletlerin, makinelerin, kapların ve masaların çatlama, çizilme vekırılmalara karşı dayanıklı, temizlik ve dezenfeksiyona uygun ve paslanmazmateryalden yapılmış olması gerekir.

3) Mamul maddelere katılan yardımcımaddelerin ve katkı maddelerinin depolanması için ayrı odalar gerekir.

4) Ambalajlanmış ve/veyapaketlenmiş mamul maddeler ile ambalajlanmamış ve/veya paketlenmemiş mamulmaddeler ayrı soğuk depolarda muhafaza edilir.

5)Isıl işlem için kullanılan ekipmanda ısı kaydedicili bir termometre veya teletermometre bulunmalıdır.

6)Dumanlama, kurutma ve olgunlaştırma için ayrı ayrı odalar bulunmalıdır.

7)Kürleme işleminde kullanılmak üzere ortam sıcaklığının kontrol edilebildiği ve+10 0C'yi geçmeyen sıcaklıkta bir oda gereklidir.

8)Mamul madde hamurunun taşındığı paslanmaz nitelikteki taşıma araçları, dolumöncesi temizlenip dezenfekte edilmek suretiyle hazır tutulacaktır. Bu taşıma araçlarıkapaklı ve hava sızdırmaz olacaktır.

e)Ambalajlama ve/veya Paketleme Tesislerinde Gerekli Özel Şartlar

1)Bu tesislere; taze et, sakatat, hazırlanmış et, hazırlanmış et karışımları, etve sakatat ürünleri, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir paslanmazmateryalden yapılı, su ve hava geçirmez özellikte taşıma kapları içerisinde vesoğuk zincirin kırılmasına imkan vermeyen nakliye araçları ile getirilir.

2)Büyük ambalaj ve/veya paketler halinde ithal edilen ya da bu şekilde ülkeiçinde üretilen et ürünleri soğuk zincirin kırılmasına imkan vermeyen nakliyearaçları ile getirilir.

3)Ambalajlama ve/veya paketleme ya da daha küçük dilim veya porsiyonlar halinegetirilme işlemi hemen yapılmayacak ise bu maddeler tesise getirildikten hemen sonrasoğuk muhafazaya alınmalıdır. Daha sonra bu işlemlerin yapıldığı ve ortamsıcaklığının sürekli olarak azami +12 0C olduğu dilimleme ve porsiyonlamanınyapıldığı oda ve/veya odalara hijyenik şekilde nakledilmelidir.

4)Büyük ambalaj ve/veya paketler halinde ithal edilen ya da bu şekilde ülkeiçinde üretilen et ve sakatat ürünleri, kombina içerisinde bulunan veyabağımsız durumdaki bir et parçalama tesisi veya mamul madde üretim tesisiiçerisinde daha küçük dilim veya porsiyonlar haline getirilecek ise buişlemlerin yapılacağı yer tesisin diğer bölümlerinden tamamen ayrı olmalı veortam sıcaklığı azami +12 0C'yi geçmemelidir.

5)Ambalajlama ve/veya paketleme ya da daha küçük dilim veya porsiyonlar halinegetirilme işleminin yapıldığı odalar da termometre veya termograf bulunur.

f)Sakatat Temizleme ve/veya İşleme Yerlerinde Gerekli Özel Şartlar

1)Mide ve bağırsak içinin boşaltılması ve temizlenmesi ve bunların işlenmesi içinyeterli büyüklükte ve gerekli ekipmana sahip ayrı odalar bulunur.

2)Diğer sakatatların temizlenip hazırlanacağı ayrı oda bulunur.

3)Sakatatların paketlenmesi için ayrı bir bölüm gereklidir.

4)Sakatatların nakledileceği ve/veya işleneceği zamana kadar muhafaza edileceğisoğuk depo bulunur. Sakatatlar, bu soğuk depoya nakil sırasında kesim salonuiçerisinden geçirilmemelidir.

5)Mide veya işkembe ile bağırsakların boşaltılması ve temizlenmesi için, aşağıdabelirtilen koşulların sağlanması gereklidir;

aa)Mide veya işkembe ile bağırsaklar, uygun havalandırma sistemi bulunan kapalıdevre mekanik aksam içinde taşınmalıdır.

bb)Ekipmanlar, bağırsakların mideden ayrılması ve midenin temizlenip boşaltılmasıişlemleri hijyenik olarak yapılmasına imkan verecek şekilde ayarlanmalıdır. Buekipmanlar açıktaki taze etlerden uzakta en az 3 metre yüksekliğinde duvarlarile ayrılmış ve çevresi tamamen kapatılmış özel bir yere yerleştirilmelidir.

cc)Makinelerin tasarımları ve çalışmaları amaca uygun olmalı ve sakatatınbozulmasına yol açmamalıdır.

çç)Havalandırma sistemi her türlü kokuşmayı önleyici ve hava yolu ile bulaşmayıengelleyici biçimde kurulup çalıştırılmalıdır.

dd)Bu makineler, atık suyu ve mide ve bağırsağın içinden çıkan artıkları kapalıdevre sistem ile tahliye edecek ekipmanlarla donatılmış olmalıdır.

ee)Midenin ve bağırsakların izleyeceği yol ile taze etlerin takip edecekleriyollar birbirinden belirli bir mesafede ayrı olmalıdır. Mide ve bağırsakkısımları boşaltılıp temizlendikten hemen sonra hijyenik koşullardauzaklaştırılmalıdır.

ff)Mide ve bağırsaklara, taze etleri işleyen personel tarafından dokunulmamalıdır.Mide ve bağırsaklarla uğraşan personelin taze etlerin işlendiği yerleregeçişleri yasaklanmalıdır.

6)Hayvanların bağırsak, mide veya işkembeleri ile ilgili işlemler, yukarıdabelirtilen koşulların sağlanması halinde aynı odada yapılacak ise bunlarınbirbirine bulaşmalarına engel olunmalıdır.

7)Mide ve bağırsakların diğer sakatattan ayrı olarak hazırlanması, temizlenmesive uygun bir fiziki ayırım sağlanmamış ise ayrı yerde depo edilmesigerekmektedir.

g)Domuz Kombina ve Mezbahalarında Gerekli Özel Şartlar

Domuz1 inci, 2 nci ve 3 üncü sınıf mezbahaları ve kombinalarında, bu Yönetmeliğinmezbahalarla ilgili bölümlerinde belirtilen teknik ve hijyenik şartlarailaveten kesim salonunda, sersemletme, baş ve gövdenin haşlanması, tüylerininyolunması ve kalan tüylerin ütülmesi, karkasın duşlanması için ayrı ayrı olmaküzere gerekli alet ve ekipmanlar ile kesim salonunda yağlar ve böbrekler içinbir çalışma platformu bulundurulmalıdır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

2 ve 3 üncü SınıfMezbahalarda Gerekli Genel ve Özel Teknik ve Hijyenik Şartlar

2 nci Sınıf Mezbahalarda Gerekli Genel veÖzel Teknik ve Hijyenik Şartlar

Madde 8 -1inci sınıf mezbahalarda aranılan tüm şartlara haiz olmayıp ancak aşağıdabelirtilen şartlara sahip ve kombina içerisinde bulunabilen bu mezbahalar gündeen fazla 18 kesim ünitesi hayvan kesebilirler.

2nci sınıf mezbahalardan bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a), (b), (ç), (e),(f), (g), (ğ), (h), (j), (k), (l), (m), (n), (o), (ö), (p), (r), (s), (u), (ü),(y) bentleri ile 7 nci maddesinin (a) bendinin (2), (7), (8), (12), (13), (17),(19) ve (20) numaralı alt bentlerindeki hükümleri ile birlikte aşağıdakişartların yerine getirilmesi zorunludur:

1)Atık suyun tahliyesi için yeterli kanal sisteminin bulunması gerekir.

2)Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (ı) ve (ş) bendinde sayılan şartlardan sadeceelle ve kolla kumanda edilmeyen tipte musluk istenmeyecektir.

3)Kesime gelen hayvanların bekletilmesi için mezbahanın yanında veya mezbahayayakın mesafede büyükbaş hayvanlar için hayvan başına 3 m2 küçükbaş hayvanlariçin hayvan başına 0.7 m2 ve domuzlariçin hayvan başına 1 m2 olacak şekilde, kolay temizlenip dezenfekte edilebilirözellikte, dayanıklı, su geçirmez zemine, gerektiğinde hayvanları yemlemek vesulamak için gerekli düzeneklere, yeterli su ve drenaj sistemine sahip açık vekapalı hayvan bekleme yerlerinin bulunması gerekir.

4)Hasta veya hastalığından şüphe edilen hayvanların daha detaylı muayenesininyapılabilmesi ve müşahade altına alınması amacıyla diğer padoklardan ayrı biryerde kapalı ve kilitlenebilir bir oda gereklidir.

5)Kesimin yapıldığı salon, tüm işlemlerin rahatlıkla yapılabileceği büyüklükte vegerekli ekipmana sahip olmalıdır. Farklı türdeki hayvanların kesimi ayrı ayrızamanlarda yapılır. Hayvan türleri için ayrı ayrı kesim salonu veya bölümüistenmez. Kesim salonu havalandırma ve buhar tahliyesine imkan verecek biryüksekliğe sahip olmalıdır.

6)İşkembe ve bağırsaklar ile diğer insan gıdası olarak tüketilen sakatatıntemizleneceği ve/veya işleneceği ayrı ayrı odalar bulunur. Bu tip mezbahalarda7 nci maddenin (f) bendinin 5 numaralı alt bendi hükümleri uygulanmaz.

7)Hasta veya hastalıktan şüpheli hayvanların kesimi, sağlıklı hayvanların kesimiyapıldıktan sonra yapılmalıdır. Daha sonra kesim salonu tüm alet ve ekipmanıile birlikte temizlik ve dezenfeksiyona tabi tutulmalıdır.

8)2 nci sınıf mezbahalar kesim salonunda yapılan işlemlerin hijyenini ve soğukdepolardaki muhafaza koşullarını olumsuz etkileyeceğinden uygun görülen veçalışma izin belgesinde belirtilen günlük kapasitelerinin üzerinde kesimyapamazlar.

9)İmhası gereken hayvan, karkas ve iç organların, ya imhaya sebep olanmikroorganizmaları ortadan kaldıracak yakma derecesinde bir yakma fırınında yakılmasıveya sızdırmazlık şartlarına sahip imha çukurlarında üzerlerine sönmemiş kireçatılması gerekmektedir. Yakma fırınının yüksek sıcaklıkta sterilizasyonşartlarına sahip olması gerekir.

10)Şüpheli etlerin konulması, şarta tabi etlerin değerlendirilmesi amacıyla soğukdepo ve kavurma kazanı bulunmalıdır. Bu soğuk depoda aynı zamanda hem soğutmave hem de şoklama yapılabilmelidir.

3 üncü Sınıf Mezbahalarda Gerekli Genel veÖzel Teknik ve Hijyenik Şartlar

Madde 9 -1inci sınıf mezbahalarda aranılan tüm şartlara haiz olmayıp ancak aşağıdabelirtilen şartlara sahip bu mezbahalar günde en fazla 8 kesim ünitesi hayvankesebilirler. Kombina bünyesinde bu tip mezbaha bulunamaz.

3üncü sınıf mezbahalardan bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a), (ç), (e), (ğ),(h), (j), (k), (m), (p), (r), (s), (ö), (y) bentleri ile 7 nci maddesinin (a)bendinin (7), (12), (13), (19) ve (20) numaralı alt bentlerindeki hükümleri ilebirlikte aşağıdaki şartların yerine getirilmesi zorunludur:

1)Rampaların, hayvanların rahatlıkla indirilmesini sağlayacak ve nakilaraçlarının yanaşmasına imkan verecek şekilde olması sağlanır.

2)Zeminin; su geçirmez, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir malzemedenyapılması, kesimin yapıldığı salon, soğuk depo ve koridorlarda suyun birikmemesiiçin kanallara doğru yeterli eğime sahip olması gerekir.

3)Kesimin yapıldığı salonun, tüm işlemlerin rahatça yapılabileceği büyüklükte vegerekli ekipmana sahip olması gerekir. Farklı tür hayvanlar farklı zamanlardakesilir. Hayvan türleri için ayrı ayrı kesim salonu veya bölümü istenmez. Kesimsalonu havalandırma ve buhar tahliyesine imkan verecek bir yüksekliğe sahipolmalıdır.

4)Yerde kesim yapılmaz. Kesim ve takip eden işlemlerin askıda yapılmasınısağlayacak bir sistem bulunur. Bu askı sisteminin, başı kesilmiş gövde ilezemin arasında en az 25 cm lik bir mesafeyi sağlayacak bir yüksekliğe sahipolması gerekir.

5)Hasta veya hastalığından şüphe edilen hayvanların daha detaylı muayenesininyapılabilmesi ve müşahade altına alınması amacıyla diğer padoklardan ayrı biryerde kapalı ve kilitlenebilir bir oda gereklidir.

6)Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (ı) bendinde sayılan şartlardan sadece elle vekolla kumanda edilmeyen tipte musluk istenecektir.

7)Mezbahada kullanılan aletler, masalar, taşıma kapları, askılıklar, caraskal,ete zarar vermeyecek, kolayca temizlenip dezenfekte edilebilecek paslanmazmateryalden yapılmış olmalıdır.

8)Mezbahada çalışan personelin kullanımına mahsus tuvalet ve lavaboların çalışma alanlarınadoğrudan açılmaması ve her işçi için elbiselerini koyacakları 2 bölümlüdolapların bulunduğu ayrı bir oda gereklidir.

9)İşkembe ve bağırsak ile insan gıdası olarak tüketilen diğer sakatatıntemizlenmesi için ayrı ayrı oda veya bölme bulundurulur. Bu mezbahalarda 7 ncimaddenin (f) bendinin 5 numaralı alt bendi hükümleri uygulanmaz.

10)Kasaplık hayvan ve etlerinin naklinde kullanılan taşıtların temizlik vedezenfeksiyonu için yeterli imkanlara sahip yerler bulundurulur.

11)Gübre günlük olarak uzaklaştırılır.

12)Hasta hayvanların kesimi, sağlıklı hayvanların kesimi tamamlandıktan sonrayapılacak ve kesim sonrası tüm mezbaha, içerisindeki alet ve ekipmanlarlabirlikte temizlik ve dezenfeksiyona tabi tutulacaktır.

13)Kesime gelen hayvanların bekletilmesi için mezbahanın yanında veya mezbahayayakın mesafede büyükbaş hayvanlar için hayvan başına 3 m2 küçükbaş hayvanlariçin hayvan başına 0.7 m2 ve domuzlar için 1 m2 olacak şekilde kolay temizlenipdezenfekte edilebilir özellikte, dayanıklı ve su geçirmez zemine vegerektiğinde hayvanları yemlemek ve sulamak için gerekli düzeneklere ve yeterlisu ve drenaj sistemine sahip açık ve kapalı hayvan bekleme yerlerinin bulunmasıgerekir.

14)Hasta veya hastalığından şüphe edilen hayvanların daha detaylı muayenesininyapılabilmesi ve müşahade altına alınması amacıyla diğer padoklardan ayrı biryerde kapalı ve kilitlenebilir bir oda gereklidir.

15)Şüpheli etlerin konulması, şarta tabi etlerin değerlendirilmesi amacıyla soğukdepo ve kavurma kazanı bulunmalıdır. Bu soğuk depoda aynı zamanda hem soğutmave hem de şoklama yapılabilmelidir.

16)İmhası gereken hayvan, karkas ve iç organların, ya imhaya sebep olanmikroorganizmaları ortadan kaldıracak yakma derecesinde bir yakma fırınındayakılması veya sızdırmazlık şartlarına sahip imha çukurlarında üzerlerinesönmemiş kireç atılması gerekmektedir. Yakma fırının yüksek sıcaklıktasterilizasyon şartlarına sahip olması gerekir.

17)3 üncü sınıf mezbahalar kesim salonunda yapılan işlemlerin hijyenini ve soğukdepolardaki muhafaza koşullarını olumsuz etkileyeceğinden uygun görülen veçalışma izin belgesinde belirtilen günlük kapasitelerinin üzerinde kesimyapamazlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çalışma İzni AlınmışOlan Tesislerde Çalışma Esnasında Uyulacak Hususlar

Personel, Bina ve Ekipman ile İlgiliHususlar

Madde 10 -Çalışma izni alınan tesislerde personel, bina ve ekipman yönünden aşağıdabelirtilen hususların yerine getirilmesi zorunludur:

a)Personel, bina ve ekipmanın temizliğine azami itina gösterilmesi gerekir.

b)Et ve et ürünleri ile temasta bulunan personelin, kolay temizlenebilir, açıkrenkli temiz başlık, çizme veya özel ayakkabı, eldiven, çalışma kıyafetleri vekoruyucu kıyafetler giymesi ve bu kıyafetlerin renklerinin kirli ve temizbölümlerde çalışanlar için farklı olması gerekir. Her çalışma günü başındatemiz çalışma kıyafetleri giymesi ve gerektiğinde gün içerisinde bukıyafetlerini değiştirmesi gerekir.

c) Et ve et ürünleri ile uğraşantüm personelin gün boyunca birçok kez, özellikle işe ara verip tekrarbaşladığında ellerini iyice temizlemesi ve dezenfekte etmesi gerekir. Hastahayvan veya enfekte et ve diğer maddelere dokunan kişilerin ellerini, kollarınıve kullandıkları aletleri önce soğuk su ve sonra sıcak su ile dikkatliceyıkadıktan sonra dezenfekte etmesi gerekir.

ç) Et ve et ürünleri ile ilgilihiçbir bölümde sigara içilmez.

d) Personelin tüketimi içinişletmeye getirilen yiyecek ve içeceklerin et ve et ürünleri ile ilgilibölümlere sokulması yasaktır.

e) Sakatatın temizlenmesi veişlenmesinde çalışan personelin ete, etle çalışan personelin de sakatatadokunmaması gerekir.

f) Tesise, kesim için gelenlerdışında hayvan sokulmaz.

g) Haşere, kemirici ve diğerzararlılara karşı bir program dahilinde periyodik olarak mücadele yapılır. Buamaçla kullanılan maddeler ile tesiste kullanılan deterjan, dezenfektan vebenzeri kimyasal maddeler üretim ile ilgili bölümlerle bağlantısı olmayan ayrıbir oda veya dolapta, kilit altında muhafaza edilir ve bu iş içingörevlendirilmiş personel tarafından kullanılır. Kullanılan deterjan,dezenfektan ve benzeri kimyasal maddelerin Sağlık Bakanlığından izinli olmasıgerekir.

ğ) Deterjan, dezenfektan ve benzerimaddeler et ve et ürünleri ile doğrudan temas edecek şekilde kullanılamaz. Bu maddelerinçalışma ekipmanına zarar vermeyecek özellikte olması ve ayrı bir odadamuhafazası gerekir.

h) Şehir şebeke suyu dışındaki birkaynaktan su temini halinde su kaynağı her türlü kirlenmelere karşı korunur vesuyun dezenfeksiyonu bir plan dahilinde yapılır.

ı) Kullanılan suyun, resmi birkurum tarafından usulüne uygun şekilde alınan numunelerinde her aybakteriyolojik ve 3 ayda bir kimyasal analizleri yapılır ve sonuçları saklanır.

i) İçme suyu niteliğinde olmayansular buhar üretimi, soğutma ekipmanının soğutulması ve yangın dışındakullanılmaz.

j) Çalışma bölümlerine ilgilipersonel haricindeki kişilerin giriş çıkışı yasaktır.

k) Kullanılan tüm alet ve ekipmanındüzenli olarak temizlik ve bakımı yapılır, bunlar çalışma günü boyunca ve işbitiminde dikkatlice temizlenip, dezenfekte edilir, amacı dışında ve ilgilibulunduğu bölüm dışında kullanılamaz ve bulundurulmaz. Bulaşma olması durumundaderhal temizlenip dezenfekte edilir. Deterjan, dezenfektan ve benzeri maddelerkullanıldıktan sonra alet ve ekipman içilebilir nitelikte su ile durulanır.

l) Etlerin ve et taşıma araçlarınınzemin, duvar ve tavanla temas etmemesi sağlanır.

m) Bina ve ekipmanların, çalışmaizni alınmasına esas genel ve özel teknik ve hijyenik koşulların aksamadandevamını sağlayacak şekilde düzenli bakım ve onarımları yapılacaktır.

n) Tesisler amaçları dışındakullanılamaz.

Kesim ve Deri Yüzme ile İlgili Hususlar

Madde 11 -Kesim ve deri yüzmehijyeni yönünden şu hususlara dikkat edilmesi zorunludur:

a) Kasaplık hayvanların mezbahayamenşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu ile getirilmesi mecburidir.

b) Hayvanların kesim yerinegetirilmesi hayvanları strese sokmayacak şekilde yapılır. Yerde kesim kesinolarak yapılmaz. Kesim işlemi hayvanın en az düzeyde acı çekmesini sağlayacakşekilde, kesim ve takip eden işlemler kombina, 1 inci ve 2 nci sınıfmezbahalarda havai ray hattında, 3 üncü sınıf mezbahalarda ise askı veyacaraskalda yapılır.

c) Kesimden sonra kanın tamamenakıtılması sağlanır ve kan değerlendirilecek ise temiz taşıma kaplarındatoplanır.

ç)Derinin geciktirilmeden, tam olarak ve karkası bulaştırmadan yüzülmesi gerekir.

d)İç organlar kanın akıtılmasından sonra en geç yarım saat içerisinde çıkarılır.

e)Gövdeden ayrılan başın ve çıkarılan iç organların hangi karkasa ait olduğununbelirlenmesi numaralama veya benzer bir sistem ile sağlanır.

f)Çeyreklerden daha küçük parçalara ayrılma sadece parçalama kısmı olantesislerde yapılır.

g)Muayenesi tamamlanmayan karkas ve sakatat muayene alanından çıkarılamaz,parçalanamaz veya başka işlemlere tabi tutulamaz ve muayenesi tamamlananlarlatemas ettirilmez.

ğ)Kasaplık hayvanların mezbahaya sevki, kesim öncesi ve kesim sonrası sağlıkkontrolü ve muayene hizmetleri etlerin damgalanması, işlem gördükten sonrayenmesine müsaade edilecek etlere uygulanacak işlemler, imha edilecek etler,şüpheli etler ve başka yerlerden kesilmiş olarak getirilen etlere yapılacakişlemler 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu ve buna dayanılarakçıkarılan 22/2/1989 tarihli ve 89/13838 sayılı Hayvan Sağlığı ve ZabıtasıYönetmeliği ile Etlerin Teftişi Talimatnamesi hükümleri doğrultusunda yapılır.

h)İnsan tüketimine uygun bulunmayan et ve sakatat diğer et ve sakatat ile temasettirilmeden mümkün olduğunca kısa sürede özel oda veya kaplarda depolanmaküzere çalışma alanlarından uzaklaştırılır.

ı)Kesim sonrası muayene tamamlanmadan önce başka hayvanların kanının veyasakatatının aynı yerde toplanması halinde söz konusu karkas veya iç organlarınbirinin insan tüketimi için uygun bulunmaması durumunda kan ve sakatatın tamamıimha edilir.

i)1 inci sınıf mezbahalar yıllık kesim kapasitelerinin % 0.1'i oranında, ilmüdürlüğünün yaptığı hastalık taramaları sonucunda, hastalık tespit edilerekveya hastalıktan şüpheli olarak kesime sevk edilen hayvanların kesimini yaparaketlerinin uygun şekilde muamele görmesinden sorumludur.

Etin ve Sakatatın Parçalanması ile İlgiliHususlar

Madde 12 -Parçalanacak etlerle ilgili olarak şu hususlara dikkat edilmesi gerekir:

a)Parçalama, kemikten ayırma, ambalajlama ve paketleme sırasında etin içsıcaklığının +4 0C veya daha düşük olması, karaciğer, böbrek ve başınsıcaklığının +3 0C veya daha düşük olması, parçalama odasının sıcaklığının da+12 0C yi geçmemesi gerekir.

b)Parçalama işleminin mezbaha ile aynı yerde bulunan bir tesiste yapılmasıdurumunda et sıcak iken parçalanabilir. Bu durumda etin geciktirilmedenparçalama odasına getirilmesi ve parçalamayı takiben hemen uygun bir soğutmaodasına nakledilmesi gerekir.

c)Et, parçalama tesisine gelir gelmez parçalanmayacaksa, bekleyeceği süreye bağlıolarak soğuk depo veya şok muhafaza deposuna alınmalıdır.

ç)Parçalama işlemi sonucunda ortaya çıkan artıklar kapaklı kaplarda toplanarak enkısa sürede çalışma alanlarından uzaklaştırılır. Parçalanmış et ve sakatatbaşka bir işlem yapılmayacaksa en kısa sürede soğuk depoya nakledilmelidir.

Mamul Madde Üretimi ve Muhafazası ileİlgili Hususlar

Madde 13 -Mamul madde üretiminde şu hususlara dikkat edilmesi gerekir:

a)Mamul madde üretimi için kontrolü yapılmış hammadde, yardımcı madde ve katkımaddeleri kullanılır.

b)Mamul madde üretiminde, ürünün bileşimine katılmasına izin verilenler haricindeher hangi bir maddenin ne amaçla olursa olsun kullanılması yasaktır.

c)Ürünün teknolojisi başka bir sıcaklık derecesini gerektirmedikçe üretimişlemlerinin yapıldığı odaların sıcaklığı +12 0C'yi geçemez.

ç)Üretilen mamul maddenin niteliğine göre uygulanması gereken teknolojikişlemlere ve muhafaza şartlarına aynen uyulur. Muhafaza odalarının dereceleriürünün özelliğine uygun olarak ayarlanır ve odaların kapasitesinin üzerindedepolama yapılmaz. Muhafaza odalarında ürünlerin zemine ve duvarlara temasetmeden depolanmasını sağlayacak bir düzenek bulunur.

d)Et ve sakatat, et ürünleri üretim tesisine gelir gelmez hemen işlem görmeyecekise soğuk depo veya şok muhafaza deposuna alınmalı ve taze etlerin +4 0C vesakatatın +3 0C, dondurulmuş et ve sakatatın -12 0C ve derin dondurulmuş et ve sakatatın -180C sıcaklıktan daha yüksek dereceli odalarda depolanmaması gerekir.

Ambalajlama ve Paketleme ile İlgiliHususlar

Madde 14 -Ambalajlama ve paketleme işlemlerinde aşağıda belirtilen hususlara dikkatedilmesi gerekir:

a)Ambalajlama malzemelerinin hijyenik olması, etin ve sakatatın, hazırlanmış etve hazırlanmış et karışımlarının mamul maddenin organoleptik özelliklerinibozmaması, bunlara insan sağlığı için zararlı olan maddeleri bulaştırmaması veyeterince dayanıklı olması gerekir.

b)Paketleme materyali temizlenmeye ve dezenfeksiyona uygun değilse veyapaslanmaya müsait ise yeniden kullanılmasına izin verilmez.

c)Taze et, sakatat, hazırlanmış et ve hazırlanmış et karışımları ve mamulmaddeler mutlaka koruyucu bir ambalajla sarılır. Ambalajlananlarpaketlenmelidir. Ambalajlı ürünlerin konulduğu paketler yalnız bir çeşit ürünüiçerir.

ç)Ambalajlanmış ve paketlenmiş et, sakatat ve mamul madde ile bunlarınambalajlanmamış ve paketlenmemiş olanları ayrı yerlerde depolanır.

d)Her hayvan türüne ait taze et, hazırlanmış et ve hazırlanmış et karışımları,sakatatlar ve et ürünleri için ambalajlama ve paketleme ayrı bölümlerdeyapılır.

e)Taze parça et ve sakatat ambalajlandığında, bu işlem parçalamadan hemen sonrave hijyen kurallarına uyularak yapılmalı ve ambalajlamadan sonra hemen soğuk depoyaalınmalıdır.

f)Parçalama, kemikten ayırma, ambalajlama ve paketleme işlemlerinin hijyenikolarak ve bir arada yapılabilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanmasıgereklidir:

1)Bu işlemlerin bir arada ve hijyenik olarak yapılmasına imkan verecek genişliktebir oda veya alan,

2)Ambalajlama ve paketleme malzemesinin üretildiği yerde ve üretildikten hemensonra koruyucu bir örtü ile sarılmış,

3)Buradan, parçalama tesisine hijyenik bir şekilde getirilmiş, parçalamatesisinde taze eti kontamine edebilecek odalarla hava bağlantısı olmayan;hijyenik, tozsuz, haşere ve kemirgen giremeyen bir odada muhafaza edilmiş,

4)Bu odadan en kısa süre içerisinde parçalama odasına hijyenik şartlardagetirilmiş,

olmalıdır.

Soğutma ve Soğuk Muhafaza ile İlgiliHususlar

Madde 15 -Soğutma ve soğuk muhafaza esnasında şu hususlara dikkat edilmesi gerekir:

a)Etin muayeneden sonra hemen soğutulması karkas ve parça etlerin iç sıcaklığının +4 0C'den, sakatatın ise +30C'den daha düşük derecelerde sabit tutulması gerekir.

b)Dondurulan karkas, parça etler ve sakatatın iç sıcaklığının -12 0C veya dahadüşük derecelerde olması ve daha sonra da derin dondurulmuş et ve sakatatın -180C den daha düşük derecelerde depolanması gerekir.

c)Karkaslar soğuk depoda birbirine değmeyecek ve hava akımını engellemeyecekşekilde asılı halde soğutulur ve muhafaza edilir. Belirlenmiş kapasiteninüzerinde depolama yapılamaz.

ç)Dondurulmuş karkas veya parça etlerin dondurulduğu tarihi belirtir bir işaretitaşıması gerekir.

d)Ayrı türlere ait karkaslar ayrı depolarda depolanır.

e)Karkaslar ile sakatatlar ayrı depolarda depolanır.

f)Depolama odalarının ısıları düzenli ve otomatik olarak kaydedilir.

g)Soğuk ve şok depo ile muhafaza odaları, et, sakatat ve mamul madde için ayrıayrı olur ve bu odalarda bunların dışında herhangi bir madde ve malzemebulundurulamaz.

ğ)Depolar, ürünlerin tamamının sevk edildiği zamanlarda veya gerek görüldüğüdurumlarda tamamen boşaltıldıktan sonratemizlenip dezenfekte edilir.

h)Depolar amacı dışında kullanılmaz ve depolamada etin ve sakatatın duvar vezeminle teması engellenir, oda kapasitesi üzerinde depolama yapılmaz, depolamaşekli hava sirkülasyonunu engellemeyecek şekilde olur.

ı)Ambalajlanmış ve paketlenmiş ürünlerle ambalajlanmamış ve paketlenmemiş ürünleraynı depoda muhafaza edilmez.

Sevk Yeri ve Nakillerle İlgili Hususlar

Madde 16 -Kasaplık hayvanların, etlerin, hazırlanmış et ve hazırlanmış et karışımlarının,sakatatın ve mamul maddelerin nakillerinde şu hususlara dikkat edilmesigerekir:

a)Kasaplık hayvanların, etlerin, hazırlanmış et ve hazırlanmış et karışımlarının,sakatatın ve mamul maddelerin nakliyesinde kullanılan taşıma araçlarının hertaşıma sonunda deşarjlı özel bir bölümde yıkanması ve dezenfekte edilmesi gerekir.

b)Etler, hazırlanmış et ve hazırlanmış et karışımları, sakatat ve mamul maddeleruygun soğutma sistemine sahip araçlarla taşınır. Bu taşıtların taşıma süresinceistenilen sıcaklığı muhafaza edecek nitelikte olması ve iç yüzeylerinin;düzgün, paslanmaz ve bunların organoleptik özelliklerini etkilemeyecek veya bumaddeleri insan sağlığına zararlı hale getirmeyecek bir malzemeden yapılmış,temizlik ve dezenfeksiyona uygun nitelikte olması gerekir. Yükleme veboşaltmanın daha kolay ve hijyenik olarak yapılması araçlarda uygundüzeneklerin bulunması gerekir.

c)Taşıma araçları içinde paketlenmemiş etleri paketlenmiş et ve sakatattankoruyacak uygun bir fiziki ayırma sağlanmadıkça nakiller aynı araçla yapılmaz.

ç)Temizlenmemiş veya haşlanmamış işkembe; deriler, yüzülmemiş baş ve ayaklar et,iç organ veya mamul maddeler ile birlikte taşınmaz.

d)Donmuş olanlar hariç karkaslar yarım veya çeyrek parçalar halinde taşımaaraçlarında asılı ve uygun bir ambalajla sarılı olarak nakledilir.

e)Diğer parçalar ve sakatat paslanmaz taşıma kapları ile paketlenmiş olarak veyasu ve yağ sızdırmasız kaplar içerisinde nakledilir.

f)Yükleme ve sevk yerlerinin etin ve diğer ürünlerin rahatlıkla ve hijyenikolarak yüklenmesini sağlayacak ve nakil araçlarının yanaşmasına imkan verecekyapıda olması gerekir.

g)Nakil araçları başka işler için kullanılmaz.

ALTINCI BÖLÜM

Sorumlu Yönetici,Muayene Veteriner Hekimi ve Kontrolör ile İlgili Hususlar

Sorumlu Yöneticinin Görevi, Sorumluluğu veGöreve Başlaması

Madde 17 -Kombinave mezbahalarda veteriner hekim, bu Yönetmelik kapsamındaki diğer tesislerdeise veteriner hekim, gıda mühendisi ve ziraat fakültelerinin gıda bilimi vezootekni bölümü mezunları sorumlu yöneticilik yapabilir.

BuYönetmelik kapsamındaki tesislerde sorumlu yönetici çalıştırılması zorunludur.Sorumlu yöneticinin görevleri, sorumlulukları ve göreve başlamasıyla ilgilihususlar aşağıda belirtilmiştir.

a)Bu Yönetmelik kapsamındaki tesislerin yönetmelik hükümlerine ve gıda mevzuatınauygun faaliyet göstermesinden, et, sakatat ve ürünlerinin sağlığa uygun birşekilde üretilmesi, etlerin parçalanması, soğutulması, muhafazası,ambalajlanması, paketlenmesi, nakledilmesi, çalışan personelin sağlık kontrolüve eğitimi, yan ürünler ile oluşan atık ve artıkların uygun şekildetahliyesinden işverenle birlikte sorumludur.

b)Kesilen hayvanların sayısı, elde edilen et miktarı, tespit edilen hastalıklarve şüpheli, şarta tabi ve imha edilecek et, sakatat ve yan ürünlere yapılanişlemler ve tesisin faaliyet konusu ile ilgili tüm kayıtların düzenli olaraktutulmasını sağlamak zorundadır.

c)Tesis sahibi, sorumlu yöneticinin görevlerini yerine getirmesinde kullanacağıher türlü araç, gereç ve imkanı sağlamak zorundadır.

ç)Sorumlu yöneticinin göreve başlaması, kayıtlı bulunduğu meslek odasındanalınacak belge üzerine, noter onaylı sözleşme ile yapılır. Noter onaylısözleşmede, sözleşme süresi ile çalışma gün ve saatleri belirtilmelidir.Yapılan sözleşmenin bir örneği sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren 7 güniçerisinde yetkili merciye gönderilir.

d)Sorumlu yönetici işten ayrılmak istediği takdirde bu durumu bir ay öncedençalıştığı tesis idaresine ve tesisin bulunduğu yerdeki yetkili merciye yazılıolarak bildirmek zorundadır. Sorumlu yöneticinin işten çıkartılmak istenmesihalinde aynı işlemlerin tesis idaresince yapılması ve bu süre içerisinde yenibir sorumlu yöneticinin istihdamı zorunludur.

e)Sorumlu yöneticiler çalışma gün ve saatleri içerisinde başka bir işteçalışamazlar.

f)3 üncü sınıf mezbahalarda sorumlu yönetici aynı zamanda muayene veterinerhekimi olarak da görev yapabilir.

Muayene Veteriner Hekiminin Görevi,Sorumluluğu ve Göreve Başlaması

Madde 18 -Kombina ve mezbahalarda aşağıda sıralanan görevleri yapmak üzere her kesimhattı ve vardiya başına bir kişi olmak üzere yeterli sayıda muayene veterinerhekimi çalıştırılması zorunludur.

Muayeneveteriner hekimin görevleri, sorumlulukları ve göreve başlamasıyla ilgilihususlar aşağıda belirtilmiştir.