Mevzuat.com

Tebliğ

Sağlık Bakanlığından:

Kozmetik Ürün Bileşimlerinin Kontrolü İçin Gerekli Analiz Yöntemleri Hakkında Tebliğ

Madde 1-Bu Tebliğin amacı, 2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol, metil, etil,propil,butilvebenzil, 4-hidroksibenzoattanı ve tayini konularındaki analiz yöntemleri ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.

Madde 2-Bu Tebliğ, aşağıdaki analizmetodlarınınuygulamalarını kapsar:

2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol, metil, etil,propil,butilvebenzil

4-hidroksibenzoattanı ve tayini Ek'teki yönteme göre yapılır.

Madde 3 -Bu Tebliğ, 23/5/2005 tarihli ve 25823 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kozmetik Yönetmeliği'nin 16ncımaddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Uyumlaştırılan Avrupa Birliği Mevzuatı

Madde 4- Bu Tebliğ, 96/45/EEC sayılı Kozmetik Ürün BileşimlerininKontrolü İçin Gerekli Analiz Yöntemleri Hakkında Yedinci Komisyon Direktifi dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum kapsamında hazırlanmıştır. Bu Tebliğ, laboratuarların denenmiş ve bilimsel geçerliliği olan yöntemleri kullanmasını engellemez.

Yürürlük

Madde 5- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 6- Bu Tebliğ hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

EK

A. TANI

1. KAPSAM VE UYGULAMA ALANI

Bumetodkozmetik ürünlerde, 2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol, metil 4-hidroksibenzoat, etil 4-hidroksibenzoat,propil4-hidroksibenzoat,butil 4-hidroksibenzoatvebenzil4-hidroksibenzoat'ıntanısına olanak sağlayan, "B" bölümünde belirtilen analiz metodu ile bağlantılı ince tabakakromatografisi(TLC) prosedürünü tanımlar.

2. PRENSİP

Koruyucular,asitlendirilmişkozmetik örnekten aseton ileekstreedilir. Süzüldükten sonra, aseton solüsyonu su ile karıştırılır ve alkali ortamda yağ asitleri kalsiyum tuzları olarak çöktürülür. Alkali aseton / su karışımı,lipofilikmaddeleri uzaklaştırmak içindietileterileekstreedilir.Asitlendirildiktensonra koruyuculardietileterileekstreedilir.Dietileterekstraktısilikajelkaplı ince tabaka plağına damlatılır. Plak yürütüldükten sonrakromatogramUV ışığı altında gözlenir veMillon'sreaktifiyle görünür hale getirilir.

3. REAKTİFLER

3.1. Genel

Tüm çözeltiler analitik saflıkta olmalı ve kullanılan su,distilesu veya eşdeğer kalitede olmalıdır.

3.2.Aseton

3.3.Dietileter

3.4.n-pentan

3.5.Metanol

3.6.Glasialasetik asit

3.7.Hidroklorik asit solüsyonu, c(HCl) = 4mol/lt

3.8.Potasyum hidroksit solüsyonu c(KOH) = 4mol/lt

3.9.Kalsiyum klorürdihidrat(CaCl2.2H2O)

3.10.Belirleme reaktifi:Millon'sreaktifi

Millon'sreaktifi (Merküri(II) nitrat) piyasada satışa hazır bir solüsyondur (Fluka69820).

3.11.2-fenoksietanol

3.12.1-fenoksipropan-2-ol

3.13.Metil 4-hidroksibenzoat(metilparaben)

3.14.Etil 4-hidroksibenzoat(etilparaben)

3.15.n-propil4-hidroksibenzoat(propilparaben)

3.16.n-butil4-hidroksibenzoat(butilparaben)

3.17.Benzil4-hidroksibenzoat(benzilparaben)

3.18.Referans solüsyonlar

3.11, 3.12, 3.13, 3.14, 3.15, 3.16 ve 3.17 referans maddelerinin her birinin % 0.1 (m/v)metanoliçindeki solüsyonları hazırlanır.

3.19.Tanksolvanı

88 hacim n-pentan(3.4) ile 12 hacimglasiyalasetik asit (3.6) karıştırılır.

4. EKİPMAN

Normallaboratuvarekipmanı ve:

4.1.60oC'lik ısı elde etmeye yeterli su banyosu

4.2.Yürütme tankı (kağıt-filtresiz)

4.3.Ultraviyoleışık kaynağı, 254nm

4.4.Konsantrasyon alanı ile 0.25mm'lik60 F254,silikajelile kaplanmış, 20 cm x 20 cm.lik ince tabaka plakları (MerckNo: 11798,Darmstadtveya eşdeğeri)

4.5.105oC'ye kadar ısı elde etmeye yeterli etüv

4.6.Kurutmamakinası(sıcak)

4.7.Yün boya rulosu yaklaşık uzunluk : 10 cm, dış çap : 3.5 cm, yün tabakanın kalınlığı : 2 ile 3 mm olacaktır. Gerektiğinde yün inceltilebilir.

5.2 notuna bakınız.

4.8.Vidalı kapaklı 50 ml cam tüp

4.9.Elektrikli ısıtıcı tabla termostatlı, Isı ayarı: yaklaşık 80oC. Sıcak tabla 20 x 20 cm ebadında ve sıcaklığın eşit şekilde dağılmasını sağlamak için yaklaşık 6 mm kalınlığında alüminyum plak ile kaplanmış olacaktır.

5.İŞLEM

5.1.Örnek hazırlanması

1 gr örnek 50 ml vidalı kapaklı cam tüp (4.8) içine tartılır. Üzerine dört damla hidroklorik asit solüsyonu (3.7) ve 40 ml aseton konulur.

Tuvalet sabunları gibi kuvvetli bazik kozmetik ürünler için 20 damla hidroklorik asit solüsyonu (3.7) ilave edilir. Tüp kapatılır. Aseton fazına koruyucularınekstraksiyonlarınıkolaylaştırmak için, karışım yaklaşık 60oC'lik ısıda ve bir dakika boyunca kuvvetli bir şekilde çalkalanır.

PH kağıdı kullanılarak, solüsyonunpH'sıölçülür, hidroklorik asit solüsyonu ilepH < 3'e ayarlanır, kuvvetlice bir dakika çalkalanır.

Solüsyon oda sıcaklığına kadar soğutulur. Filtre kağıdı ileerlenesüzülür. Bu süzüntünün 20ml'si200 ml.likbirerlenetransfer edilir. Üzerine 60 ml su eklenir ve karıştırılır. PHindikatörkağıdı kullanılarak potasyum hidroksit (3.8) solüsyonu ilepH10 civarına ayarlanır.

1 gr kalsiyum klorürdihidrat(3.9) eklenir ve kuvvetli bir şekilde çalkalanır. Solüsyon 75 mldietileteriçeren 250ml'likayırmahunisiiçine filtre kağıdından süzülür ve bir dakika boyunca kuvvetlice çalkalanır. Fazlar ayrılmaya bırakılır. 200 ml.likerlenesulu faz toplanır. PHindikatörkağıdı kullanılarak hidroklorik asit solüsyonu ilepHyaklaşık 2'ye ayarlanır. Daha sonra 10 mldietileterilave edilir ve bir dakika boyunca kuvvetli bir şekilde çalkalanır. Fazlar ayrılmaya bırakılır. 5 ml.likörnek şişesine yaklaşık 2 mldietileterfazı transfer edilir.

5.2.İnce tabakakromatografisi(TLC)

Isıtılmış alüminyum plaka (4.9) üzerine TLC plağı (4.4) yerleştirilir. Referans solüsyonları (3.18) her birinden 10 µl ve örnek solüsyondan (5.1) 100 µl TLC plağının konsantrasyon alanına damlatılır.

Eğer istenirse buharlaşmayı kolaylaştırmak için hava akımı kullanılır. Plak ısıtılmış plakadan alınır ve oda ısısına soğutulur. Tanka (4.2) 100 ml yürütmesolvanı(3.19) aktarılır.

Vakit geçirmeksizin plak önceden doyurulmamış tankta 15 cm yürütülür. Tanktan çıkarılır ve sıcak hava ile kurutulur.

Plak UV ışığı (4.3) altında incelenir ve lekelerin durumları işaretlenir. Fazla asetik asidi elimine etmek için, plak 30 dakika 100oC ısıdaki etüv (4.5) içinde ısıtılır.Millon'sreaktifi (3.10) yardımıyla bu reaktif içine boyama rulosunu (4.7) daldırarak ve eşit şekilde nemlenmiş oluncaya kadar TLC plağının üstünde çevirerekkromatogramiçindeki koruyucu lekelerinin görünür olması sağlanır.

NOT: Alternatif olarak, UV ışığı altında, açığa çıkan lekelerden her birinin üzerine dikkatli olarak bir damlamillon'sreaktifi uygulanarak lekeler açığa çıkarılabilir.

4-hidroksibenzoikasit esterleri kırmızı lekeler, 2-fenoksietanolve 1-fenoksipropan-2-ol esterleri sarı lekeler olarak görünürler. Bununla birlikte, 4-hidroksibenzoikasidin kendisiparabenlerinayrıştırma ürünü veya koruyucu olarak örnekte bulunuyorsa, kırmızı leke olarak açığa çıkar (Bakınız 7.3 ve 7.4).

6.TANIMLAMA

Her leke içinRfdeğeri hesaplanır.Rfdeğerigözönünealınarak referans solüsyonları ile örnek solüsyonundan elde edilmiş lekeleri, UV ışığı altında ve lekelerin açığa çıkarılmalarından sonraki renkleri karşılaştırılır. Koruyucuların teşhisi hakkındaki ilk sonuçlar değerlendirilir.

Eğerparabenlermevcut ise, "B" bölümünde tanımlanan HPLC (Yüksek basınçlı sıvıkromatografi) prosedürü uygulanmak zorundadır. TLCkromatografisindekive yüksek basınçlı sıvıkromatografisindeki(HPLC) sonuçlar birleştirilerek 2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol veparabenlerinvarlığı kanıtlanır.

7.UYARILAR

7.1.Millon'sreaktifinintoksikolması nedeniyle, bu reaktif tanımlanmış prosedürlerden birine göre uygulanmak zorundadır.Spreylemetavsiye edilmez.

7.2.Hidroksil grupları içeren diğer bileşikler aynı zamanda,millon'sreaktifi ile renklenebilirler. Renklerin tablosu ve bu TLC prosedüründe kullanılan koruyucular için elde edilmişRfdeğerleri aşağıdaki yayınlarda bulunabilir.

N. deKruijf, M.A.H.Rijk, L.A.Pranto-Soeteardhive A.Schouten(1987): Kozmetik ürünlerdeki koruyucularıntesbiti: Kozmetik ürünlerdeki koruyucuların tanısı ince tabakakromatografiesesınadayanır (J.Chromatography410, 395-411).

7.3.Aşağıdaki tablo elde edilebilirRfdeğerlerinin listesini verir.

Bileşikler

hRf

Renk

4-hidroksibenzoikasit

11

Kırmızı

Metilparaben

12

Kırmızı

Etilparaben

17

Kırmızı

Propilparaben

21

Kırmızı

Butilparaben

26

Kırmızı

Benzilparaben

16

Kırmızı

2-fenoksietanol

29

Sarı

1-fenoksipropan-2-ol

50

Sarı

7.4.4-hidroksibenzoikasit vemetilparabeniçin veyabenzilparabenveetilparabeniçin ayrılma elde edilmemiştir. Bu bileşiklerin tanımlanması, referans solüsyonları ve örnek solüsyonlarından elde edilmişretansiyonzamanlarını karşılaştırarak bölümB'detanımlanan HPLC metodu uygulanarak doğrulanabilir.

B. TAYİN

1. KAPSAM VE UYGULAMA ALANI

Bumetodkozmetik ürünlerde 2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol, metil 4-hidroksibenzoat, etil 4-hidroksibenzoat,propil4-hidroksibenzoat,butil 4-hidroksibenzoatvebenzil4-hidroksibenzoat'ıntayinini tanımlar.

2. TANIM

Bu metoda göre tanımlanan koruyucuların miktarı yüzde kütle cinsinden ifade edilir.

3. PRENSİP

Sülfürik asit ileasitlendirilmişörnek daha sonra etanol ve su karışımında bekletilir.Ekstraksiyonugerçekleştirmek için ortamdakilipidfazın erimesi karışım hafifçe ısıtıldıktan sonra sağlanır ve süzülür.

Süzüntüdeki mevcut koruyucularinternalstandart olarakisopropyl 4-hidroksibenzoatkullanarak ters faz HPLC ile belirlenebilir.

4. REAKTİFLER

4.1.Genel

Bütün çözeltiler analitik saflıkta olmalı ve gerektiğinde HPLC için uygun olmalıdır. Kullanılan su damıtılmış olmalı yada eşdeğer saflıkta olmalıdır.

4.2.Absoluetanol

4.3.2-Fenoksietanol

4.4.1-Fenoksipropan-2-ol

4.5.Metil 4-hidroksibenzoat(metilparaben)

4.6.Etil 4-hidroksibenzoat(etilparaben)

4.7.n-propil4-hidroksibenzoat(propilparaben)

4.8.Isopropil4-hidroksibenzoat(isopropilparaben)

4.9.n-butil4-hidroksibenzoat(butilparaben)

4.10.Benzil4-hidroksibenzoat(benzilparaben)

4.11.Tetrahidrofuran

4.12.Metanol

4.13.Asetonitril

4.14.Sülfürik asit solüsyonu c(H2SO4) = 2mol/lt

4.15.Etanol / su karışımı

Dokuz hacim etanol (4.2) ve bir hacim su

4.16.İnternalstandart solüsyonu

Yaklaşık olarak tam tartılmış 0.25 gisopropilparaben(4.8), 500 ml.likölçülü balona alınır. Etanol / su karışımı (4.15) ile çözülerek hacme tamamlanır.

4.17.Mobil faz:Tetrahidrofuran/ su /metanol/asetonitrilkarışımı

5 hacimtetrahidrofuran, 60 hacim su, 10 hacimmetanolve 25 hacimasetonitril

4.18.Koruyucu stok solüsyonu

Yaklaşık olarak tam tartılmış 0.2 g 2-fenoksietanol, 0.2 g 1-fenoksipropan-2-ol, 0.05 gmetilparaben, 0.05 getilparaben, 0.05 gpropilparaben, 0.05 gbutilparabenve 0.025 gbenzilparaben100 ml.likölçülü balona aktarılır. Etanol / su karışımı ile çözülür ve hacme tamamlanır.

Solüsyon, bir hafta buzdolabındastabilkalır.

4.19.Standart koruyucu solüsyon

Bir seri 50 ml.likölçülü balona stok solüsyondan (4.18) 20.00 ml, 10.00 ml, 5.00 ml, 2.00 ml ve 1.00 ml transfer edilir. Her balona 10 mlinternalstandart solüsyonu (4.16) ve 1 ml sülfürik asit solüsyonu (4.14) eklenir ve etanol / su karışımı ile hacme tamamlanır. Bu solüsyonlar taze hazırlanmalıdır.

5.EKİPMAN

Normallaboratuvarekipmanı ve:

5.1. 60oC ± 1oC'lik ısı elde etmeye yeterli su banyosu

5.2.Yüksek basınçlı sıvıkromatograficihazı: UV-dedektörlü, dalga boyu 280nm.

5.3.Analitik Kolon:

Paslanmaz çelik, 25 cm x 4.6 mm (veya 12.5 cm x 4.6 mm)Nucleosil5C18veya eşdeğeri (Bakınız 10.1)

5.4.Vidalı kapaklı 100 ml.likcam tüpler

5.5.Kaynamayı kolaylaştırmak içincarborundumparçaları, boyutları 2 ile 4 mm veya eşdeğeri

6.İŞLEM

6.1.Örnek hazırlama

6.1.1. İnternalstandart ilave edilmeden örnek hazırlama

Yaklaşık olarak tam tartılmış 1 g örnek vidalı kapaklı tüpe aktarılır. 1 ml sülfürik asit solüsyonu (4.14) ve 50 ml etanol / su karışımı (4.15) ilave edilir. Yaklaşık 1 gr kaynatma parçası (5.5) eklenir, tüpün kapağı kapatılır, homojen bir süspansiyon elde edilinceye kadar kuvvetli bir şekilde çalkalanır (En az bir dakika). Tüp koruyucuların etanol fazınaekstraksiyonunukolaylaştırmak için 5 dakika süresince 60oC ± 1oC'lik su banyosunda (5.1) tutulur.

Tüp hemen soğuk su altında soğutulur ve bir saat boyunca buzdolabında muhafaza edilir. Filtre kağıdından süzülür. Yaklaşık 2 ml süzüntü 5 ml.likörnek şişesine transfer edilir. Süzüntüler buzdolabında muhafaza edilir ve 24 saat içindeHPLC'detayin edilir.

6.1.2.İnternalstandart ilave ederek örnek hazırlama

Yaklaşık 1 g ± 0.1 g örnek 100 ml.likvidalı kapaklı cam tüpe tartılır.

1 ml sülfürik asit solüsyonu ve 40 ml etanol / su karışımı tüpepipetlenir. Yaklaşık 1 g kaynatma parçası (5.5) ve tam olarak 10 mlinternalstandart solüsyonu eklenir. Tüp kapatılır, homojen bir süspansiyon elde edilinceye kadar şiddetle çalkalanır (En az 1 dakika). Tüp, koruyucuların etanol fazınaekstraksiyonlarınıkolaylaştırmak için 5 dakika süresince 60oC ± 1oC'lik su banyosunda bırakılır.

Tüp hemen soğuk su altında soğutulur ve 1 saat boyunca buzdolabında muhafaza edilir. Süzgeç kağıdından süzülür.

Yaklaşık 2 ml süzüntü 5 ml.likörnek şişesine transfer edilir (Test solüsyonu). Süzüntü buzdolabında muhafaza edilir ve 24 saat içindeHPLC'detayin edilir.

6.2.Yüksek basınçlı sıvıkromatografisi(HPLC)

6.2.1.Kromatografikşartlar

-Mobil faz : Tetrahidrofuran/ su /metanol/asetonitrilkarışımı (4.17)

-Akış hızı : 1.5 ml / dakika

-Dalga boyu : 280nm

6.2.2.Kalibrasyon

Standart koruyucu solüsyonların (4.19) her birinden 10 µl enjekte edilir. Buradan elde edilenkromatogramlardan, koruyucu standart solüsyonlarının pik yüksekliğinininternalstandart pik yüksekliğine oranı hesaplanır. Bu orana karşı koruyucu konsantrasyonlar grafiğe geçirilir.

6.2.3.Tayin

Kromatografa,internalstandartsız 10 µl örnek solüsyon (6.1.1) enjekte edilir,kromatogramkaydedilir.

Koruyucu standart solüsyonların (4.19) birinden 10 µl enjekte edilir vekromatogramkaydedilir. Elde edilenkromatogramlarkarşılaştırılır.

Örnekekstraktın(6.1.1)kromatogramındahiçbir pikinisopropilparaben'-inkine(önerileninternalstandardı) yaklaşık aynıalıkonmazamanı göstermemesi durumunda,internalstandart (6.1.2) içeren 10 µl örnek solüsyon enjekte edilir.Kromatogramkaydedilir ve pik yükseklikleri ölçülür.

Örnek solüsyonunkromatogramındaisopropilparabeneyaklaşık aynıalıkonmazamanına sahip pik gözlenmesi durumunda, diğer birinternalstandart seçilmek zorundadır.

İnceleme sırasında, koruyuculardan birinin örnek solüsyonda olmaması durumunda, bu koruyucu alternatifinternalstandart olarak kullanılabilir.

Araştırılan koruyucuların pik yüksekliklerinininternalstandart pik yüksekliğine oranları hesaplanır.

Kalibrasyonprosedüründe kullanılan standart solüsyonlar için lineer bir cevap elde edilmiş olmasından emin olunmalıdır.

Standart solüsyonlar ve örnek solüsyonlar için elde edilmişkromatogramlarınaşağıdaki gerekliliklere uymasından emin olunmalıdır.

- En kötü ayrılmış pik çiftlerininseperasyonuen azından 0.90 olmak zorundadır (Pikseperasyonutanımı için şekil 1'e bakınız).

Pikseperasyonu(p)

p = f/g

Şekil 1: Pikseperasyonu

İstenilenseperasyonaulaşılmaması durumunda,yadaha etkili kolon kullanılması veya özelliklere uygun oluncaya kadar mobil faz oranlarının ayarlanması gerekli olacaktır.

- Elde edilen tüm pikler için asimetri faktörü As0.9 ile 1.5 arasında olacaktır (Pik asimetri faktörü tanımı için Şekil 2'ye bakınız). Asimetri faktörü tayini içinkromatogramkaydedilirken, kağıt hızı en az 2 cm / dakika olarak önerilmiştir.

Asimetri faktörü (As)

As = b/a

Şekil 2: Pik asimetri faktörü

-Sabit temel çizgi elde edilecektir.

7.HESAPLAMA

Kalibrasyoneğrisi (6.2.2) örnek solüsyondaki koruyucuların konsantrasyonunun hesaplanması için kullanılır. 2-fenoksietanol, 1-fenoksipropan-2-ol, metil 4-hidroksibenzoat, etil 4-hidroksibenzoat,propil4-hidroksibenzoat,butil4-hidroksibenzoatvebenzil4-hidroksibenzoatiçerikleri,wiaşağıdaki formül kullanılarak % ağırlık (% m/m) olarak hesaplanır:

%wi(m/m) = bi

200 x a

Burada:

bi : Kalibrasyoneğrisinden okunan test solüsyonundaki i koruyucu-

sunun konsantrasyonu (µg / ml)

a : Test miktarının kütlesi (g)

8. TEKRARLANABİLİRLİK(ISO NORM 5725)

Alıkonmasüresi: r

10.5'deki uyarılarak bakınız.

9. ÜRETİLEBİLİRLİK(ISO NORM 5725)

(Pik yüksekliği: R)

10.5'deki uyarılara bakınız.

10. UYARILAR

10.1Sabit faz

Maddelerinalıkonmasüreleri HPLC kolonunun tipine, markasına, dolgu maddesine bağlıdır. Önerilen kolonlara alternatif olarakHypersilODS veyaZorbaxODS kullanılabilir. Ayrıca önerilen mobil faz kompozisyonu uygun ayırım elde edebilmek için değiştirilebilir.

10.2Dalga boyu

Dalga boyunda küçük değişmeler bile tayinde belirgin değişikliğe neden olabilir.

Bunun için analiz süresince bu parametre kontrol edilmelidir.

10.3Etkileşimler

Tanımlanan şartlarda başka maddeler de (kozmetik katkı maddeleri, koruyucular gibi) kolonda sürüklenecektir.

10.4 Kolonu korumak için uygun bir ön-kolon kullanılabilir.

10.5 Bumetod9laboratuvararasındakollaboratifçalışmaya sunulmuş olup, aşağıdaki tablo her 3 örnek için % kütle cinsinden bileşenlerin "r" ve "R" değerlerini vermektedir.

Örnek

2-fenoksi

etanol

1-fenoksi

propan-2-ol

Metil

paraben

Etil

paraben

Propil

paraben

Butil

paraben

Benzil

paraben

Vitaminli

Krem

m

r

R

1.124

0.016

0.176

0.250

0.018

0.030

0.0628

0.0035

0.0068

0.031

0.0028

0.0111

0.0906

0.0044

0.0034

Az Yağlı

Krem

m

r

R

1.196

0.040

0.147

0.266

0.003

0.022

0.076

0.002

0.004

Masaj

Kremi

m

r

R

0.806

0.067

0.112

0.180

0.034

0.078

0.148

0.013

0.012

0.152

0.015

0.016