Mevzuat ve Yargı İçtihatları İçin Başvuru Kaynağı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden:
Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelik
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1-Bu Yönetmeliğin amacı, odalarda mesleklerin gruplandırılmasındauyulacak usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2-Bu Yönetmelik, faaliyette bulunan ve yeni kurulan odaları kapsar.
Dayanak
Madde 3-Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4-Bu Yönetmelikte geçen;
Kanun : 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu,
Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
Birlik : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini,
Oda : Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını,
Meclis : Oda meclisini,
Yönetim Kurulu : Oda yönetim kurulunu,
Rehber : Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Rehberini
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Mesleklerin Gruplandırılması Rehberi ve Esasları
Mesleklerin Gruplandırılması Rehberi
Madde 5-Odalarda meslekler, Birlik tarafından yayımlanan Rehbere uygun olarak gruplandırılır.
Birlik, Rehberde yer alan mesleklerin gerektiğinde değiştirilmesine, çıkarılmasına veya ticaret ve sanayide meydana gelen gelişmeler sonucunda teşkiline lüzum görülen yeni mesleklerin Rehbere eklenmesine yetkilidir.
Mesleklerin Gruplandırılması Esasları
Madde 6-Bir meslek grubu kurulabilmesi için, kurulması düşünülen meslek grubu üye sayısının;
a) 1000 ve daha az üyesi olan odalarda en az 15,
b) 1001-5000 üyesi olan odalarda en az 30,
c) 5001-10000 üyesi olan odalarda en az 60,
d) 10001-25000 üyesi olan odalarda en az 80,
e) 25001-50000 üyesi olan odalarda en az 200,
f) 50001-150000 üyesi olan odalarda en az 250,
g) 150001 ve daha fazla üyesi olan odalarda en az 500
olması şarttır.
Ancak, meslek grubu kurulabilmesi için gereken asgari üye sayıları, yönetim kurulunun teklifi üzerine meclisin üye tam sayısının salt çoğunluğu kararı ve Birliğin onayı ile iki katına kadar artırılabilir.
Bu maddede yer alan meslek grubu üye sayısının hesabında, Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca meslek gruplarından ve seçmen listelerinden silinen üyeler dikkate alınmaz. Bu üyelerden, daha sonra Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirenler kayıtlı bulundukları meslek gruplarına ve seçmen listelerine dâhil edilirler.
Aynı meslek, ticaret ve sanatla iştigal eden üyeler hiçbir suretle birkaç gruba ayrılamaz veya farklı gruplara dâhil edilemez.
Birden fazla meslek, ticaret ve sanatla iştigal eden üyelerin meslek grupları, esas iştigal konuları dikkate alınmak suretiyle belirlenir.
Mensuplarının sayısı meslek grubu kurulabilmesi için bu maddede belirtilen asgari üye sayısından az olan meslekler, Rehbere uygun olarak en yakın meslek grubuna dâhil edilir. Yakınlıkları sebebiyle aynı meslek grubunda toplanan meslek zümrelerinin, o meslek grubu içinde belirtilmesi ve en az bir üye ile temsil edilmesi şartıyla seçilecek meslek komitesinde üye sayıları oranına göre temsil edilmeleri zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Faaliyette Bulunan ve Yeni Kurulan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması
Faaliyette Bulunan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması
Madde 7-Faaliyette bulunan odaların meslek grupları, ticari ve sınai ihtiyaçların veya grup üyelerinin sayısındaki azalmalaryada artmaların gerekli kılması üzerine Rehbere uygun olarak birleştirilebilir, ayrılabilir veya yeni meslek grupları kurulabilir.
Meslek gruplarının birleştirilebilmesi, ayrılabilmesi veya yeni meslek gruplarının kurulabilmesi, yönetim kurulunun veya bu Yönetmeliğin 6ncımaddesinde belirtilen ve grup kurulabilmesi için gerekli olan asgari üye sayısının teklifi üzerine meclisin üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayına bağlıdır. Birlikçe onaylanan meslek grupları izleyen ilk genel seçimlerde uygulanır. Ancak, seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde yapılan meslek grubu değişiklikleri seçimlerde dikkate alınmaz.
Birliğin onayına sunulan meclis kararının, meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az altı ay önce ve gerekçeli olarak alınması zorunludur. Altı aylık sürenin hesaplanmasında, meclisin ilk karar tarihi dikkate alınır.
Birlik tarafından onaylanmayan kararlar, müracaat tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde gerekçeli olarak ilgili odaya bildirilir. Birliğin bu konudaki kararı kesindir.
Yeni Kurulan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması
Madde 8-Yeni kurulan odalarda meslek grupları, ilçe seçim kurulu başkanı veya onun görevlendireceği yetkili memur tarafından seçilecek beş veya yedi üyeden oluşacak bir gruplandırma kurulunca on beş (15) gün içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanır ve gerekçeli olarak Birliğin onayına sunulur. Birlik, onayına sunulan meslek gruplarını müracaat tarihinden itibaren on beş (15) gün içinde aynen veya değiştirerek onaylar.
Gruplandırma kurulu, yeni kurulan odanın çalışma alanı içinde bulunan ticaret siciline kayıtlı tacir, sanayici ve deniz tacirlerini esas iştigal konularına göre Birlikçe onaylanan meslek gruplarına dahil ederek uygun vasıtalarla mahallinde ilan eder.
Meslek mensupları, ilan tarihinden itibaren on (10) gün içinde dâhil edildikleri meslek gruplarına ilişkin olarak gruplandırma kuruluna itiraz edebilir. İtirazlar, gruplandırma kurulunca üç (3) gün içinde incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Sonucu ilgiliye tebliğ edilir. Süresinde itiraz edilmeyen kararlar kesinleşir.
Oda kurulmasına ilişkin Bakanlık tarafından ön izin verilmesinden itibaren üç (3) gün içinde müteşebbis kurulca ilçe seçim kurulu başkanlığına yapılan müracaat üzerine oluşturulan gruplandırma kurulu, yapacağı ilk toplantısında üyelerinden birini başkan olarak görevlendirir.
Gruplandırma kurulu, üye tam sayısıyla toplanır. Kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla alınır. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Meslek Gruplarına Kayıt, İtiraz ve Ortak Veri Tabanı
Meslek Gruplarına Kayıt ve İtiraz
Madde 9-Üyenin odaya kaydedilmesine ilişkin yönetim kurulu kararında, üyenin meslek grubu belirlenir. Odaya kaydedilen üyeye yapılacak tebligatta, üyenin hangi meslek grubuna dâhil edildiği de açıkça belirtilir.
Üye, dâhil edildiği meslek grubuna ilişkin kararlara karşı, tebellüğ tarihinden itibaren on (10) gün içinde meclise itiraz edebilir.
Odaya kayıtlı üyenin iştigal konusunun değiştiğinin beyan üzerine veya resen tespit edilmesi halinde, üyenin meslek grubu ilgilinin talebi üzerine veya resen yönetim kurulu kararıyla değiştirilir.
Üyenin meslek grubu değişikliğine ilişkin kararlar ilgiliye derhal tebliğ edilir. Üye, bu karara karşı tebellüğ tarihinden itibaren on (10) gün içinde meclise itiraz edebilir.
Bu madde gereğince meclise yapılacak itirazlar, ilk meclis toplantısında incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Sonucu ilgiliye tebliğ edilir. Süresinde itiraz edilmeyen kararlar kesinleşir.
Seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde yapılan, üyelerin meslek grubu değişiklikleri seçimlerde dikkate alınmaz.
Ortak Veri Tabanı
Madde 10-Odaların meslek gruplarına göre yapılacak üye kayıtları elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur.
Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Bildirim Hükümleri
Madde 11-Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla ilgilinin kayıtlı en son adresine yapılır.
Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
Kaldırılan Hükümler
Madde 12-11/2/1987 tarihli ve 19369 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odalarında Mesleklerin Gruplandırılmasında Uyulacak Esaslar Hakkında Yönetmelik, eki Rehber hariç olmak üzere, yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1-2005 yılı Mart ayı içinde yapılacak organ seçimleri mevcut meslek grupları ile yapılır. Ancak, mensuplarının sayısı meslek grubu kurulabilmesi için bu Yönetmeliğin 6ncımaddesinde belirtilen asgari üye sayısından az olan meslek grupları Birliğin onayına gerek olmaksızın en yakın meslek grubuna dahil edilir. Bu şekilde meslek grubu değişen üyelerin organ üyelikleri, 2005 yılı Mart ayında yapılacak organ seçimlerine kadar devam eder.
Geçici Madde 2-Odalar, meslek gruplarını bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen Rehberin yayımlanmasından itibaren altı ay içinde bu Rehbere uygun hale getirir. Bu işlem nedeniyle meslek grubu değişen üyelerin organ üyelikleri, müteakip genel seçimlere kadar devam eder.
Yürürlük
Madde 13-Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 14-Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.