Mevzuat ve Yargı İçtihatları İçin Başvuru Kaynağı
Tebliğ
Tarım veKöyişleriBakanlığından:
Türk Gıda Kodeksi
(Tebliğ No: 2004/44 )
Amaç
Madde l-Bu Tebliğin amacı; gıda olarak tüketime uygun olan sofra ve gıdasanayii tuzunun tekniğine uygun ve hijyenikşekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlamasını sağlamak üzere bu ürünlerinözelliklerini belirlemektir.
Hukuki dayanak
Madde 3-Bu Tebliğ, 16/11/1997 tarihli ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan "Türk GıdaKodeksi Yönetmeliği" ne göre hazırlanmıştır.
Madde 4-Bu Tebliğde geçen tanımlar aşağıda verilmiştir.
a)Tuz: Ana maddesi sodyum klorür olan ve ham tuzdan insan tüketimine uygun nitelikte üretilenüründür. Sofra tuzu ve gıdasanayiituzu olmak üzere ikiye ayrılır;
-Sofra tuzu: Doğrudan tüketiciye sunulan, ince toz haline getirilmiş, iyotla zenginleştirilmiş, rafine edilmiş veya edilmemiş tuzdur.
-Gıdasanayiituzu: Gıdasanayiindekullanılan, iyot içermesi zorunlu olmayan tuzdur.
b)Yabancı madde :Tuz tanecikleri dışında her türlü organik ve inorganik maddelerdir.
Ürün özellikleri
Madde 5-Bu tebliğ kapsamındaki ürünlerin özellikleri aşağıda verilmiştir.
a) Tuz beyaz renkte olmalı ve yabancı madde içermemelidir. Sofra tuzu homojen olmalı, tane büyüklüğü; göz açıklığı1000 μm'likelekten tamamı, 210 μm'likelekten ise en çok % 20likkısmıgeçecekbüyüklükteolmalıdır.
b)Rutubet miktarı sofra tuzunda kütlece en çok % 0.5 , gıdasanayii tuzunda ise en çok % 2olmalıdır.
c) Sodyum klorür miktarı; katkı maddeleri hariç olmak üzere sofra tuzunda kuru maddede en az % 98, gıdasanayiituzunda kuru maddede en az % 97 olmalıdır.
d) Sofra tuzuna 50-70mg/kg oranında potasyum iyodür veya 25-40mg/kg oranında potasyumiyodatkatılması zorunludur. İyot eklenmesi gıdasanayii tuzunda zorunlu değildir.
e) Tuzda asitte çözünmeyen madde miktarı, asitte çözünmeyen katkı maddeleri hariç olmak üzere kütlece en çok % 0,5 olmalıdır.
f) Tuzda suda çözünmeyen madde miktarı, suda çözünmeyen katkı maddeleri hariç olmaküzere kütlece en çok % 0,5 olmalıdır.
g) İyot tüketmemesi gereken kişiler için iyotsuz tuz üretimi yapılabilir.
h) Gıdasanayiituzu doğrudan tüketiciye sunulamaz.
Katkı maddeleri
Madde 6-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği"ninGıda KatkıMaddeleri bölümünde yer alan hükümlere uygun olmalıdır. Bunların dışında tuza magnezyum oksit en çok 20 g/kg , iyot ilave edilen tuza sodyumtiosülfaten çok 1000mg/kg katılabilir.
Bulaşanlar
Madde 7-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği"nin Bulaşanlarbölümünde yer alan hükümlere uygun olmalıdır.
Hijyen
Madde 8-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği"nin Gıda Hijyeni bölümünde yer alan genel kurallara uygun olarak üretilmelidir.
Ambalajlama ve etiketleme-işaretleme
Madde 9-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin ambalajlanması ve işaretlenmesi "Türk Gıda KodeksiYönetmeliği'nin Ambalajlama ve Etiketleme-İşaretleme bölümünde yer alan hükümlere uygun olmalıdır.
Buna ekolarak aşağıdaki bilgiler de etikette bulunmalıdır:
a) İyotlu tuzda, Ek'te yer alan sembol kolay görünen boyutta ve ürün adı ile aynı yüzde bulunmalıdır.
b)"Türk Gıda Kodeksi - Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliğ"nin 7nci maddesinin (e) bendinin 5 inci fıkrası dikkate alınmaksızın, iyot ilave edilen tuzun etiketinde son tüketim tarihi belirtilmelidir.
c)İyot ilave edilmeyen tuzlarda son tüketim tarihinin belirtilmesi zorunlu değildir.
d)İyot ilave edilen tuzda iyot kaybını engelleyecek ambalaj materyali kullanılmalıdır.
e) İyot tüketmemesi gereken kişiler için üretilen iyotsuz sofra tuzunda ambalaj büyüklüğü 250gr'ıgeçemez. Etiket üzerinde,ambalajla kontrast teşkil edecek renkteürün adı olarak"iyotsuz sofra tuzu" ifadesi yer almalıdır.
f) Sofra tuzunda;
1 ) Ürün adı " iyotlu sofra tuzu" olarak belirtilmelidir.
2 ) Etiketinde kullanım bilgisi olarak "serin, kuru ve ışıksız ortamda ağzı kapalı olarak muhafaza edilmelidir"ifadesi yer almalıdır.
3) Net ambalaj miktarları 125g - 250g - 500g - 750g - 1000g -1500g olmalıdır.
g) Gıdasanayiituzunda;
1) Etiket üzerinde "Gıdasanayiiiçin üretilmiştir."ifadesi ürün adıyla birlikte ve ambalajla kontrast teşkil edecek renkte yer almalıdır.
2) İyot ilave edilip edilmediği etiket üzerinde belirtilmelidir.
3) Net ambalaj miktarı en az 10 kg olmalıdır.
Taşıma ve depolama
Madde 10-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin taşınması ve depolanmasında "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin Taşıma ve Depolama bölümündeki kurallara uyulmalıdır.
Madde 11-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerden, üretim hattından ve muhafaza deposundan numunealınmasında "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği"nin Numune Alma ve Analiz Metotları bölümündeki kurallarauyulmalıdır. Numune uluslararası kabul görmüş metotlara göre analiz edilmelidir.
Tescil ve denetim
Madde 12-Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri; tescil ve izin, ithalat işlemleri, kontrol ve denetim sırasında bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır. Bu hükümlere uymayan işyerleri hakkında 27/5/2004 tarihli 5179sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yasalişlem yapılır.
Denetim
Madde 13-Bu Tebliğde yer alan hükümlerin uygulanması ile ilgili denetim, 5179 sayılı Gıdaların Üretimi,Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun'a göre Tarım veKöyişleriBakanlığıtarafından yerine getirilir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
Madde 14- 7/06/2004 tarihli ve 25485 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren"Türk Gıda Kodeksi Sofra ve Gıda Sanayi Yemeklik Tuz Tebliği (Tebliğ No: 2004/25)" yürürlüktenkaldırılmıştır.
Geçici Madde l-Halen faaliyet gösteren ve bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri30/1/2005 tarihine kadar Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır. Bu süreye kadar gerekli düzenlemeleri yapmayan söz konusu üretimyerlerinin faaliyetine izin verilmez. Bu sürenin sonunda söz konusu üretim yerleri ile Tebliğ hükümlerine uymayan ürünleri satan işyerleri hakkında5179 sayılı Gıdaların Üretimi,Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun'agöre yasal işlem yapılır.
Yürürlük
Madde 15-Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 16-Bu Tebliğ hükümlerini Tarım veKöyişleriBakanı yürütür.
İYOTLU TUZ SEMBOLÜ